Çocuklarda Süt Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Doğumdan itibaren kullanılan ve oldukça faydalı bir besin olan süte karşı bazı kişilerin bağışıklık sistemi reaksiyon gösterir. Süt ya da sütten elde edilen gıdalara karşı bağışıklık sistemi normal şartlar altında bir tepki göstermezken, süt alerjisine sahip kişilerde normal olmayan bir cevap görülür. Bağışıklık sisteminin verdiği tepkiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu nedenle süt alerjisi belirtileri farklı hastalarda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Çocuklarda da görülebilen süt alerjisi hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir.
Süt alerjisi çocuklarda sık görülebilen bir rahatsızlıkken, bebeklerin yaklaşık %7’sinin bu alerjiye sahip olduğu düşünülür. Bebeklerdeki alerji durumunun büyüdükçe ve özellikle beş yaşına yaklaşırken gerilediği bilinir. Süt alerjisi farklı hayvanlardan elde edilen sütlere karşı tepki gösterebilir. Genel olarak inek sütüne karşı olsa da keçi ve koyun sütü de alerjiyi tetikleyebilecek ürünler arasında yer alır. Sütün içerisinde bulunan belirli proteinler bağışıklık sistemini harekete geçirerek reaksiyonlar gösterir. Bu reaksiyonlar ile birlikte ortaya çıkan semptomları bilmek, kısa sürede önlem almayı kolaylaştırır.
Süt Alerjisi Nedir ve Neden Olur?
Süt alerjisi, vücudun bağışıklık sisteminin süt ve sütten elde edilen ürünlere karşı anormal reaksiyonlar vermesine neden olan bir rahatsızlıktır. En çok karşılaşılan gıda alerjilerinden bir tanesi olan süt alerjisine çoğunlukla inek sütü neden olur.[1] Bununla birlikte keçi, manda, koyun gibi memeli hayvanlardan alınan sütler de bağışıklık sisteminin tepki göstermesine yol açabilir. Süt tüketiminden genel olarak kısa bir süre ortaya çıkan alerjik reaksiyonların belirtileri hafif ya da şiddetli bir şekilde etki edebilir. Bağışıklık sisteminin gösterdiği reaksiyonların çok farklı şekillerde olmasından dolayı süt alerjisi dikkate alınması gereken bir rahatsızlıktır.
Süt alerjisinin ortaya çıkmasındaki temel neden bağışıklık sisteminin sütün içerisinde yer alan proteinleri yabancı madde olarak algılaması ve bu duruma tepki vermesidir. Whey ve kazein proteinlerinden bir tanesine veya ikisine birden alerjik reaksiyonlar devreye girebilir. Süt alerjisine neden olan bu proteinler süt ve süt ürünlerinin yanı sıra işlenmiş gıdaların belirli bir bölümünde ve hamur işlerinde de yer alır. Süt alerjisinin görülmesinde aileden gelen genetik faktörlerin de rolü bulunur. Bu nedenle süt alerjisi geçirmiş anne ve babaların çocuklarına karşı daha dikkatli olmaları tavsiye edilir.
Süt Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Süt alerjisinin belirtileri kişinin yaşı, fiziksel durumuna bağlı olarak farklı şekillerde ve şiddette ortaya çıkabilir. Alerjik reaksiyonlar süt tükettikten hemen sonra ya da tüketimden belirli bir süre sonra görülebilir. Süt veya süt ürünleri tüketiminden kısa süre sonra görülen belirtiler arasında ciltte dökülmeler, öksürük ve nefes darlığı yer alır. Ağız ve dudak çevresinde kaşınma ve karıncalanma hissi, kabarma ve kızarıklıklar da süt alerjisinin semptomları olabilir. Aynı zamanda nefes alırken zorlanma ve öksürük de süt alerjisine işaret edebilir.
Süt içeren besinlerin tüketiminden belirli bir süre sonra ise karın ağrısı, tansiyon düşüklüğü, ishal, göz sulanması gibi durumlar görülebilir. Süt alerjisi belirtileri arasında anafilaksi de yer alır. Son derece ciddi bir alerjik reaksiyon olan bu durum, süt tüketiminden kısa süre sonra ortaya çıkar. Solunumda zorlanma, tansiyon düşüklüğü ve yüz bölgesinde kızarıklıklar görülmesine neden olan anafilaksi, solunum yolunun daralmasına neden olabilir. Bu nedenle en kısa sürede müdahale edilmesi gerekir.
Süt Alerjisinin Tanısı ve Tedavisi Nelerdir?
Süt alerjisinin anlaşılması için belirtiler etkili rol oynasa da, özellikle aileden bir kişide daha önce alerji durumu olduğunda bir uzmana danışılması büyük fayda sağlar. Çocuk ve bebekler için oldukça önemli olan bu durum için uzmanlar ciltten alerji testi uygulamasını gerçekleştirir. Bu testin yanı sıra kişiden kan örneği alınarak da alerji tanısı konulabilir.[2] Testlerin sonucunda alerjinin derecesi de ortaya çıkar. Alerjinin derecesi uygulanacak tedavi yönteminin metodunun saptanmasına yardımcı olur.
Alerji testinin bir uzman tarafından yapılması ve tedavi sürecinin de gözlem altında olması gerekir. Süt alerjisinin tedavi yöntemlerinden bir tanesi kişiye özel hazırlanan diyet uygulamasıdır. Bebek ve çocuklar için gerekmediği durumlarda diyet uygulaması tercih edilmez. Gelişimi olumsuz etkileyebilecek olması nedeniyle çocuklarda ilaçla tedavi daha sık uygulanır. Süt alerjisinin tedavi yöntemlerinden bir diğeri ise oral dezentizasyondur.
Süt Alerjisi Olan Bebeğin Annesi Nasıl Beslenmelidir?
Süt alerjisine sahip bebekler için anne sütü de büyük önem taşır. Annenin yediği süt ve süt ürünlerindeki proteinler anne sütüne etki edebilir. Sıklıkla karşılaşılan süt yerine neler kullanılır sorusuna özel diyet uygulaması yanıt olarak verilebilir. Annelerin bir uzmana danışarak özel bir diyet programı oluşturması bebeklerinin alerjisini tetikleyecek proteinlerin anne sütüne karışmamasını sağlar.[3] Bununla birlikte annelerin bebeklerinin ihtiyaç duyduğu besinleri sağlayabilmesi için takviye ürünler mevcuttur.
Sütün sağladığı birçok fayda bulunduğundan annelerin beslenmesi oldukça önemlidir. Yeterli seviyede kalsiyum alınmaması bebeklerin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Normal kemiklerin ve dişlerin korunmasına yardımcı olan kalsiyum, normal enerji oluşum metabolizmasına da katkıda bulunur. Bu nedenle kalsiyum açısından zengin yiyecek ve takviye kullanımı özellikle emzirme döneminde sıklıkla tavsiye edilir. Diyet programında belirlenen besinlere dikkat ederken takviye kulanımında da uzmanların görüşlerinde uygun hareket etmek hem anne hem bebek için faydalıdır. Süt alerjisi olan ve kalsiyumdan yetersiz beslenen çocuklara özel geliştirilen Wellkid Calcium Liquid ürünümüzü incelemenizi tavsiye ederiz.
[1] https://www.nhs.uk/common-health-questions/childrens-health/what-should-i-do-if-i-think-my-baby-is-allergic-or-intolerant-to-cows-milk/
[2] https://kidshealth.org/en/parents/milkallergy.html
[3] https://healthcare.utah.edu/the-scope/shows.php?shows=0_0jgin3s1
