Omega-3 Faydaları: Beyninizin ve Vücudunuzun İhtiyacı Olan Destekleyici Yağ Asidi

Omega-3, vücudumuz tarafından üretilemeyen dolayısıyla dışarıdan alınması gereken; vücuttaki pek çok sistemin düzgün bir şekilde çalışmasında etkisi olan bir çoklu doymamış yağ asididir (1).

Omega-3 Faydalarına Genel Bir Bakış

Beyin ve vücut fonksiyonlarının düzgün bir şekilde çalışabilmesi için Omega-3 yağ asidi elzemdir. Bağışıklığın güçlendirilmesi, kemik ve iskelet yapının iyileştirilmesi, depresyon ve anksiyete gibi duygu-durum bozukluklarının iyileştirilmesi ve pek çok durumda daha önemli bir etkiye sahiptir. (1)

Özellikle hamileler ve çocuklar başta olmak üzere anne karnındaki bebekler ve gelişim çağındaki çocuklar için büyük bir önem taşır. Her gıda ya da vitamin takviyesi alımında mutlaka hekim önerisi önemli iken bireylerin ve çocukların kullanımında da mutlaka hekim önerisiyle doz alımı olmalıdır. (2)

Günlük  Omega-3 ihtiyacı genellikle 1-3 gram arasındadır. Kişilerin vücutlarının ihtiyaçlarına göre bu doz alımları değişkenlik gösterir. (3) Omega-3 yağ asitleri faydalarını sıralayacak olursak (4);

• Omega-3 yağ asitleri bağışıklık sisteminde rol alarak hastalıklara karşı vücudumuzun korunmasına katkıda bulunur.
• Kolesterolü arttırıcı etki göstererek kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu özellik taşır.
• Tansiyon düşürücü, damar genişletici faydalar sağlarken aynı zamanda kanda pıhtı oluşumu ve kalp krizi riskini azaltmaya yardımcı olur.
• İltihap giderici etkisi bulunur ve eklemlerde oluşan ödem, kızarıklık gibi romatizmal hastalıkların belirtilerini azaltmaya yardımcıdır.
• Şeker hastalığında insülin seviyesinin düzelmesinde etkilidir.
• Bebek, hamilelik döneminde Omega-3 ihtiyacını anneden karşılar. İhtiyacı kadarını karşılayamadığı durumda beyin ve göz gelişimi başta olmak üzere erken ve prematüre doğum gibi riskler oluşabilir.
• Antioksidan etki göstermesinden dolayı böbreklerin korunmasına da yardımcı olur.

Omega-3 Yağ Asitlerinin Uyku Kalitesine Etkisi

Omega-3 yağ asitlerinin dengeli ve düzenli bir şekilde alınması halinde yapılan araştırmalarda uyku kalitesinde iyileşmeler görülmüştür. Omega-3 yağ asitleri uyku kalitesini artırabilir. Omega-3 yağ asitleri, sinir hücreleri için önemli olan birçok besin maddesi içerir. Beyindeki sinir hücreleri, omega-3 yağ asitleriyle kaplanarak daha sağlıklı hale gelirler. Bu da beyindeki işleyişi düzenler ve daha verimli bir uyku sağlar.(5)

Stres hormonlarını dengeleyerek azalmasına aynı zamanda uykuyu iyileştirici etki göstermeye oldukça yardımcı bir besin takviyesidir. (6)

Omega-3 Asitlerinin Bağışıklık Üzerine Faydaları

Omega-3 yağ asitleri; vücudumuzda bağışıklık sisteminde aktif görev alan, hastalık yapıcı faktörler üzerinde etkili nötrofiller üzerine olumlu etkide bulunarak bağışıklık sisteminin korunmasını destekler. Zayıf olan bağışıklık sistemi kronik rahatsızlıkların oluşmasına neden olacağından mutlaka dengeli ve düzenli bir şekilde vücut ihtiyacı kadar Omega-3 alınması önerilir. (7)

Kalp ve Damar Hastalıklarına Olumlu Etkileri

Balık yağı olan Omega-3 yağ asitleri, iltihap azaltıcı ve kardiyovasküler hastalıkların ilerlemesini engelleyici etkilere sahiptir. Yeterli ve dengeli bir şekilde Omega-3 alınması kalsiyum alınmasına yardımcı olarak damar sertliğinin oluşmasına engel olur. Damar plak oluşumunu ve kolesterolü engelleyeceğinden de kalp sağlığının korunmasına önemli ölçüde katkı sağlar.

Omega-3 yağ asitleri koroner olan kalp hastalıklarının riskini azaltır ve kanda yer alan kolesterol seviyelerini iyileştirerek kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. (8)

Tüm bu etkileri yanı sıra Omega-3 alımı aynı zamanda kilo vermeye yardımcı olarak yağ yakıcı etkilere de sahiptir. Kalsiyum dengesi sağlamasından dolayı kemik sağlığını iyileştirici etki gösterir.

Vücudun ihtiyacı olan Omega-3 alımı tüm vücut sağlığına olumlu etki sağlarken aynı zamanda yaşam kalitesini arttıran faydalara sahip bir besin takviyesi olarak tüketilmesi önerilir. (9)

Omega-3 ve Vücudumuzdaki Sistemler Üzerine Etkileri

Omega-3 yağ asitleri vücutta yer alan birçok doku ve organın çalışmasına katkı sağlarken normal çalışmalarına da destek sağlar. Omega-3 yağ asitleri bakımından sağlıklı ve zengin bir şekilde beslenme durumunda kalp sağlığı korunur ve kardiyovasküler hastalık riski azalır.

İnsülin direncini kontrol etmeye büyük etkisi bulunur. Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin balıklar somon, tuna, uskumrudur. Ceviz ve keten tohumu yağı Omega-3 yağ asitleri açısından oldukça zengindir.

• Göz sağlığını desteklemek
• Yüksek tansiyonu önlemek
• Depresyon ve kaygı durumlarını hafifletmek
• İnsülin direncin, azaltmak
• Cilt sağlığını desteklemek
• Astım krizlerini risklerini azaltmak
• Beyin sağlığını desteklemek

Gibi faydaları olmasından dolayı Omega-3 alınması önerilir.(4)

Omega-3 Yağ Asitleri Eksikliğinde Neler Olur?

Omega-3 yağ asitleri eksikliğinde vücudumuzdaki sistemlerin çalışmasında bazı aksaklıklar meydana gelebilir. Bu durumda istenmeyen sağlık sorunları oluşabilir:

• Zihinsel fonksiyonlarda bozulma
• Pıhtılaşma sorunları
• Görme sorunları
• Erkeklerde kısırlık oluşması
• Kalp damar hastalıklarında artış
• Çocuklarda ve anne karnındaki bebeklerde büyüme gerilikleri
• Kas ve eklem iltihabı
• Cilt sorunları

Sağlıklı olan bireylerde haftada en az iki kere Omega-3 bakımından zengin olan balık tüketilmesi önerilir. Özellikle kalp ve damar hastalığı riski taşıyan ya da kalp ve damar hastası bireylerin doktoruna danışarak Omega-3 takviye kullanması önerilmektedir. (9)

Omega-3 bakımından zengin beslenmeyen bireylerde kardiyovasküler hastalıkların riskleri artar ve iltihaplanma görülme olasılıklarında yükselme meydana gelir. Kişiler omega-3 eksikliği yaşamasıyla bağışıklık sistemleri zayıflayarak hastalıklara karşı direnci azalır. (10)

Omega-3 ve Omega-6 Yağ Asitleri Arasındaki Fark Nedir?

Tekli ve çoklu doymamış yağ asitlerinin vücuda etkisi oldukça fazladır. Çoklu doymamış yağ asitleri bakımından omega-3 ve omega-6 oranlarına dikkat edilmelidir. Omega-3 kan akışkanlığını sağlar. Omega 6 ise pıhtılaştırmayı artırır. Omega 6 yağ asitleri omega-3 asitlerinin görevlerini tam yapabilmesi açısından fazla tüketilmemelidir. Omega-3 yağ asitleri ve omega-6 yağ asitlerini dengeli bir şekilde tüketmek önemli olup omega-6 yağ asitleri genellikle işlenmiş gıdalardan olan ayçiçek yağı ve mısır yağında bulunur. Omega-6 yağ asitleri seviyeleri yüksek olması durumunda olumsuz sağlık sorunları görülmesi riski artar. (10)

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5481805/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34610360/
3. https://www.heart.org/en/news/2022/06/01/consuming-about-3-grams-of-omega-3-fatty-acids-a-day-may-lower-blood-pressure
4. https://www.healthline.com/nutrition/17-health-benefits-of-omega-3
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25720716/
6. https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/CIRCULATIONAHA.114.015176\
7. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1249568
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8308533/
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4013386/
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9346631/