Alzheimer Belirtileri: Alzheimer Nasıl Anlaşılır?
Alzheimer hastalığı, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ve aileleri üzerinde derin etkiler bırakan ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Alzheimer hastalığı, beyin hücrelerinin yavaş yavaş ölmesiyle karakterize edilen, hafıza kaybı ve diğer bilişsel fonksiyonların azalmasına yol açan kronik bir nörodejeneratif hastalıktır. Genellikle 65 yaş ve üzeri bireylerde görülse de erken başlangıçlı Alzheimer belirtisi mevcuttur. Belirti olarak, demans en yaygın formudur ve demans vakalarının büyük bir kısmını oluşturur. (1)
Alzheimer Belirtisi Nelerdir?
Alzheimer belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir ve genellikle yavaşça başlar. İlk Alzheimer belirtisi arasında hafif unutkanlık ve yakın zamanda yaşanan olayları hatırlayamama gibi durumlar yer alır. Hastalık ilerledikçe, konuşma zorlukları, karar verme problemleri, kişilik değişiklikleri ve günlük aktiviteleri yerine getirmede zorlanma gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkar.(2)
Alzheimer hastası bir kişi sağlıklı görünebilir ancak etrafındaki dünyayı anlamakta giderek daha fazla zorluk çeker. Bir şeylerin ters gittiğinin genelde kendisi ya da ailesi fark eder. Kısacası alzheimer belirtisi ve sorunları şunları içerir:
- Günlük yaşamı bozan hafıza kaybı
- Kötü muhakeme, kötü kararlar
- Kendiliğindenlik ve inisiyatif duygusunun kaybı
- Tarihlerin takibini kaybetmek
- Mevcut konumu bilememek
- Normal aktiviteleri yapışın daha uzun sürmesi
- Soruları tekrarlamak, yeni öğrenilen bilgileri unutmak
- Parayı idare etmede ve faturaları ödemede zorluk
- Sorunları planlama ve çözmedeki zorluklar
- Etrafta dolaşırken kaybolmak
- Eşyalarını kaybetmek / tuhaf yerlere koymak
- Banyo yapma gibi görevleri tamamlamada zorluk
- Ruh hali ve kişilik değişiklikleri
- Artan kaygı saldırganlık
Alzheimer Neden Olur?
Alzheimer hastalığının kesin nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Beyinde amiloid plaklar ve nörofibriler yumaklar gibi patolojik değişikliklerle ilişkilendirilir. Risk faktörleri arasında ilerleyen yaş, genetik yatkınlık, düşük eğitim düzeyi, uzun süreli alkol kullanımı ve Down Sendromu bulunmaktadır.
Alzheimer ve Bunama Farkı
Bunama, çeşitli beyin hastalıklarının neden olduğu genel bir terimdir ve en yaygın türü Alzheimer’dır. Vasküler demans, Lewy cisimcikli demans ve frontotemporal demans gibi diğer türler de vardır. Alzheimer hafızayı etkilerken, diğer demans türleri farklı bilişsel alanlarda bozulmalara yol açabilir.
Demans (bunama), kişinin zihinsel işlevinin durumunu tanımlar. Bu spesifik bir hastalık değildir. Bu durum Alzheimer belirtisi olabilir ancak genelde, zihinsel işlevlerde önceden daha yüksek düzeyde olan ve günlük yaşamı etkileyecek kadar ciddi bir azalmadır.(3)
Demanslı bir kişide aşağıdakilerin değişmesi veya azalması da dahil olmak üzere bu spesifik zorluklardan iki veya daha fazlası bulunur:
- Hafıza kaybı / unutkanlık.
- Karmaşık görevlerin akıl yürütmesi ve ele alınması.
- Dilde gerileme.
- Görsel form ve mekan ilişkisini anlamada zorluk
- Davranış ve kişilikte değişiklik.
Demansın yani bunamanın şiddeti değişmektedir. En hafif aşamada, zihinsel işlevlerinizde hafif bir düşüş fark edebilir ve günlük işlerinizde biraz yardıma ihtiyaç duyabilirsiniz. En şiddetli aşamada, kişi basit günlük görevlerde tamamen başkalarının yardımına bağımlıdır. Demans, enfeksiyonlar veya hastalıklar beyninizin öğrenme, hafıza, karar verme veya dil ile ilgili kısımlarını etkilediğinde gelişir. Alzheimer hastalığı demansın en sık nedenidir.
Unutkanlık İçin Ne Zaman Doktora Gitmeliyiz?
Siz, bir aile üyeniz veya arkadaşınız son olayları hatırlamakta, net düşünmekte sorun yaşıyorsanız bir doktorla konuşun. Doktor semptomlara neyin sebep olabileceğini görmek için sorular sorar ve çeşitli testler uygular. Daha ileri değerlendirme için sizi nörolog gibi bir uzmana yönlendirir. (4)
Alzheimer Hastalığının Aşamaları Nelerdir?
Alzheimer hastalığı olan her kişi aşamalardan farklı hızlarda ilerleyecektir. Aşamalar çakışabileceği için sağlayıcıların Alzheimer belirtisi olan bir kişiyi belirli bir aşamaya yerleştirmesi bazen zor olur.(5)
Alzheimer Belirtisi Önleme Yöntemleri
Alzheimer hastalığını önlemek için kesin bir yöntem yoktur. Sağlıklı yaşam tarzı bu riski azaltmada etkilidir.
- Akdeniz tipi beslenme,
- Düzenli egzersiz, tansiyon
- Kolesterol kontrolü
- Sigara içmemek ve aşırı kilodan kaçınmak koruyucudur.
Alzheimer Tedavisi Nedir?
Alzheimer hastalığı için bilinen kesin bir tedavi yoktur. Mevcut tedaviler, belirtileri hafifletmeye ve hastaların yaşam kalitesini iyileştirmeye odaklanır. İlaç tedavileri, bilişsel fonksiyonları destekler ve davranışsal semptomları yönetir. Erken teşhis ve uygun bakım planları, hastaların ve ailelerinin yaşamını kolaylaştırır.
Alzheimer Hastalığının İlerlemesini Yavaşlatmak İçin Yapılacaklar
Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için bazı önlemler alabiliriz. İşte Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olacak bazı önlemler:
Bilişsel aktiviteler ve zihinsel egzersizler: Zihinsel olarak aktif kalmak, Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olur. Bulmaca çözmek, hafıza oyunları oynamak, okumak gibi zihinsel egzersizler yapmak fayda sağlar.
Fiziksel egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatır. Aerobik egzersizler, yürüyüş, yüzme ve dans beyin sağlığını destekler.
Sağlıklı beslenme: Düzenli ve dengeli bir beslenme düzeni, Alzheimer hastalığı riskini azaltır. Antioksidan zengini meyve ve sebzeler, omega-3 yağ asitli balık, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar tüketmek önemlidir.
Sosyal etkileşim: Sosyal etkileşim, beyin sağlığı ve zihinsel aktivite için önemlidir. Arkadaşlarla zaman geçirmek, aileyle iletişimde olmak ve toplu etkinliklere katılmak fayda sağlar.
Düzenli uyku: Yeterli ve düzenli uyku almak, beyin sağlığı için önemlidir. Uyku düzeninizi düzenli tutmak, uyku problemleri varsa bir uzmana danışmak önemlidir.
Kaynaklar:
https://www.medicalpark.com.tr/alzheimer/hg-2172
https://www.nia.nih.gov/health/alzheimers-symptoms-and-diagnosis/what-are-signs-alzheimers-disease
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9164-alzheimers-disease
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/alzheimers-disease/symptoms-causes/syc-20350447
