Yetişkinlerde İshale Ne İyi Gelir? 10 Öneri
İshal genellikle vücudunuzun gastrointestinal sisteminizdeki bozulmalarla baş etme yöntemidir. Akut ishal 2 haftadan kısa sürer ve aşağıdakiler gibi birçok sebebi olabilir.(1)
- Viral bir enfeksiyon
- Bakteriyel enfeksiyon
- Gıda zehirlenmesi
- Son zamanlarda antibiyotik kullanımı
- Bulaşıcı mikroplu kirli su
Peki yetişkinlerde ishali ne geçirir? İshalinizi gerçimek için, geçici, kısıtlayıcı bir beslenme bağırsaklarınıza dinlenme şansı verebilir. Ayrıca vücudunuzdaki kayıp sıvıların geri kazanılmasına ve elektrolitlerin (sodyum ve kalsiyum gibi elektrik yüklü mineraller) dengelenmesine yardımcı olabilir.
İshal olduğunuzda dışkıyı sertleştiren yiyecekler yemek ve dışkıyı daha da sulu hale getirebilecek yiyecekleri sınırlamak gerekir. Yani özetle, çözünür lif oranı yüksek gıdaların tüketilmesi gerekmektedir. Çoğu gıda ve besin takviyesi yetişkinlerde ishali geçirir ancak durumunuzun kötüleşmesi durumunda sağlık kuruluşuna danışmanız gerekmektedir.
İshali Ne Geçirir? İshalken Ne Yemek Gerekir?
Yiyecek ve içecek seçimleriniz ishal semptomlarını hafifletmeye ve kendinizi normal hissetmenize yardımcı olabilir. Ayrıca bazı takviyeler almak ve gıdaları sade tutmak ishale iyi gelir.
Sıvı Almak
İshal, herkeste dehidrasyona yol açabilir. Bol su için veya çorba, meyve suyu gibi sıvılardan zengin beslenin. Semptomları kötüleştirebileceğinden alkol, süt, soda ve diğer gazlı veya kafeinli içeceklerden kaçının.
Probiyotikler
Probiyotikler sağlıklı bir bağırsak ortamını destekleyen “iyi” bakterilerdir. Bunları yoğurt, kefir, ayran ve ev turşusu gibi yiyecekler tüketebilirsiniz.
Çünkü probiyotikler, antibiyotikler veya sağlıksız mikroplar tarafından bozulabilen bağırsak bakterilerinin dengesini yeniden sağlar. Enfeksiyonların veya antibiyotik kullanımının neden olduğu ishali hafifletebilirler.
Yoğurt
Mide rahatsızlığınız olduğunda süt ürünlerinden kaçınmanız gerekirken, yoğurt, iyi bakterileri korumak ve mide rahatsızlığını önlemek amacıyla şişkinliği hafifletmek için iyi bir seçenektir ve yetişkinlerde ishali geçirir.
Düşük Lifli Besinler Tüketin
Örneğin;
- Muz
- Pirinç
- Kızarmış ekmek
- Patates
Bu yumuşak, nişastalı, düşük lifli gıdalar ishale iyi gelir ve bağırsağınıza yardımcı olur, sindirim sisteminizi rahatlatır. Özellikle akut ishal sırasında faydalıdırlar.
Bitki çayları
İshale genelde mide ağrısı veya mide bulantısı ortaya çıkar. Papatya, zencefil ve nane çaylarının mide üzerinde sakinleştirici etkisi vardır. Böylece sıvı alımını da artırmış olursunuz.
Nane
Nanenin gastrointestinal sistem üzerinde sakinleştirici etkileri vardır ve ishalin azaltılmasına yardımcı olur.
Pirinç Suyu
İshal için pirinç pişirildikten sonra kalan nişastalı su mide rahatsızlığına iyi gelir. Pirinç unlu muhallebi tüketmek yetişkinlerde ishali geçirir.
Tuzlu Yiyecekler
Tuz ishal sırasında çok sıvı kaybederken vücudun kaybettiği bir maddedir. Ve aynı zamanda sıvı seviyelerinin korunmasına yardımcı olan sodyum içerir. Tuzlu krakerler yemek size hızlı bir sodyum takviyesi sağlarken aynı zamanda midenize de iyi gelir.
Ve her zaman klasik “hasta yiyeceği” menü öğesi olan tavuk şehriye çorbası vardır ve genellikle yeterli miktarda sodyum içerir.
Genel olarak insanların çok fazla tuz veya sodyum alması önerilmese de, ciddi ishal olduğunuzda bir miktar daha fazla tuz veya sodyum almaya çalışabilirsiniz.
Tahıllar
Pişmiş tahılların sindirimi kolaydır ve genellikle vitamin bakımından zengindir. Yulaf aynı zamanda zengin bir çözünür lif kaynağıdır ve dışkıların sertleşmesine yardımcı olur.
Buğday ürünleri yani beyaz ekmek, normal makarna, tuzlu su ve simit gibi gıda ürünleri de yetişkinlerde ishalin geçmesine yardımcı olur.
İshali Kötüleştiren Gıdalardan Uzak Durun
Aşağıdakiler gibi ishal veya gazı daha da kötüleştirebilen yiyeceklerden kaçının:
- Yağlı veya kızarmış yiyecekler
- Çiğ meyve ve sebzeler
- Baharatlı yiyecekler
- Kahve ve soda gibi kafeinli içecekler
- Fasulye
- Lahana
Dinlenin
Dinlenme vücudunuzun enerji depolamasına ve iyileşmeye odaklanmasına olanak tanır. Yorucu aktivitelerden kaçının ve iyileşme sürecine yardımcı olmak için yeterli uyku uyuduğunuzdan emin olun.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Ateşi de içerebilen daha ciddi ishal vakalarında dışkıda kan veya mukus görülme ihtimali vardır. Bu semptomları olan herkes mümkün olan en kısa sürede bir doktorla konuşmalıdır.
Tedavi edilmeyen ishal, dehidrasyon dahil ciddi komplikasyonlara da yol açar. Şiddetli ishali olan bir kişinin hastaneye yatırılması ve serumla ilaç verilmesi gerekir.
38 dereceden yüksek ateşi olan veya şiddetli karın ağrısı yaşayan herkes doktora başvurmalıdır.(2)
Yetişkinlerde İshali Ne Geçirir? Tedavi
Akut ishal vakalarının çoğu, tedavi olmaksızın birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir. İshal için yaşam tarzı değişiklikleri ve evde yapılabilecekleri denediyseniz ve başarılı olamadıysanız, doktorunuz ilaç veya başka tedaviler önerebilir.
Antibiyotikler veya parazit önleyiciler yetişkinlerde ishali geçirir
Antibiyotikler veya anti-parazit ilaçları, bakteri veya parazitlerin neden olduğu ishalin tedavisine yardımcı olur. İshale bir virüs neden oluyorsa antibiyotiklerin faydası olmaz.
Vücut sıvıların değiştirilmesi için tedavi
Doktorunuz vücudunuza sıvı takviyesi yapılmasını önerebilir. Çoğu yetişkin için bu, elektrolitli su, meyve suyu veya et suyu içmek anlamına gelir. Sıvı içmek midenizi rahatsız ediyorsa veya kusmaya neden oluyorsa doktorunuz serum almanızı önerebilir.
Su tüketmek, ishali geçirmek ve etkilerini azaltmak için iyi bir yoludur, ancak vücudunuzun çalışması için gerekli olan tuzları ve elektrolitleri (sodyum ve potasyum gibi mineralleri) içermez. Potasyum için meyve suları içerek veya sodyum için çorba yiyerek elektrolit seviyenizi korumaya yardımcı olabilirsiniz.
Sonuç olarak; birkaç gün boyunca yediğiniz yiyecekleri değiştirerek çoğunlukla yetişkinlerde ishali geçirebilirsiniz. İshal diyeti, yumuşak, bağlayıcı ve sindirim sisteminize zarar vermeyen gıdalara odaklanan kısa vadeli bir çözüm yoludur.(3)
- https://www.healthline.com/health/digestive-health/most-effective-diarrhea-remedies
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/320124#contacting-a-doctor https://health.clevelandclinic.org/what-to-eat-when-you-have-diarrhea
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diarrhea/diagnosis-treatment/drc-20352246
