A Vitamini Eksikliğini Nasıl Anlarız?

Mineraller ve vitaminler vücutta düzenleyici görevlere sahiptir. Vücutta gerçekleşen pek çok işlemde anahtar görevi yapar. Yağda çözünen vitamin türleri arasında yer alan A vitamini vücutta karaciğerde depo edilir.

Özellikle göz ve görme sağlığı açısından büyük önem taşıyan A vitamininin eksikliği bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir. Aynı zamanda ciltte, gözde ve deride kuruluklara; dişte hassasiyete sebep olur. Eksikliğinin tamamlanmadığı durumda gece körlüğü, çocuklarda gelişim gerilikleri görülebilir. (1)

Kısa süren beslenme bozukluklarında karaciğerde daha öncede depo edilen A vitaminleri kullanılır. Eksikliğinde görülen semptomlar ortaya çıkıyorsa bu durum uzun süredir A vitamini eksikliği yaşandığına işaret olabilir.

A vitamini eksikliği belirtileri;

• Görüşte bozulma (kseroftalmi, gece körlüğü vb)
• Ciltte kuruluk
• Saçlarda kuruluk
• Başta akne olmak üzere cilt sorunları
• Gözdeki beyaz kısımda (sklera) lekelenmeler
• Kemik ve eklem rahatsızlıklarıdır.

Bu semptomları yaşayan kişilerin A vitamini eksikliği yönünden kontrol edilmesi gerekir. Yapılacak olan testler ile kişide A vitamini eksikliği olup olmadığı anlaşılabilir. A vitamini eksikliği tespit edilirse düzenli beslenme ve takviye edici gıdalar ile eksiklik giderilebilir.

A Vitaminin Faydaları Nelerdir?

A vitamini denildiğinde öncelikli olarak göz sağlığı ve görüş kalitesi üzerindeki faydası akla gelir. Yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkan görme bozukluklarında görev yapar. A vitamininin eksik olduğu zamanlarda gece körlüğü adı verilen göz kusuru oluşabilir. Yeterli miktarda bu vitaminin alınması gözlerde keskin görüş sağlar.

A vitamini normal bağışıklık sisteminin, normal görme yetisinin, normal cildin ve normal demir metabolizmasının korunmasına katkıda bulunur.(2) Aynı zamanda A vitamini normal görme yetisinin korunmasına katkıda bulunur. Eksikliğinde görme problemleri yaşanmasının sebebi budur.

Üreme sağlığı üzerinde olumlu etkiler yarattığı bilinen bu A vitamini hücre özelleşmesinde görev alarak gebelik sürecinde embriyonun sağlıklı gelişimine katkı sağlar. Bebeklerde kemiklerin sağlıklı büyümesi, göz, kulak ve kalp gibi organların gelişimi için A vitaminin faydaları yadsınamaz derecededir.

A Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

Hayvansal ve bitkisel kaynaklı pek çok besinle alınabilen A vitamini özellikle; kırmızı ve beyaz ette, sakatatlarda, balık ve deniz ürünlerinde, süt ve süt ürünlerinde, taze meyve ve sebzelerde, turuncu ve sarı renge sahip meyvelerde yoğun olarak bulunur.

• Domates
• Havuç
• Yeşil biber
• Kırmızı biber
• Ispanak
• Brokoli
• Kavun
• Mango
• Balık yağları
• Süt ve peynir
• Yumurta A vitamini bakımından zengin besinlerdir.

A Vitamini Eksikliği Neden Olur?

Yetişkin kadın ve erkeklerin günlük alması gereken A vitamini miktarı 650-750 mcg olarak önerilmektedir. (3)

Antioksidan deposu olarak bilinen bu vitamin insan vücudu tarafından üretilmediği için mutlaka dışarıdan alınmalıdır. Genel olarak A vitamini kaynağı besinlerden fakir beslenme sonucunda vücutta eksikliği görülür. Vücutta depo edildiğinden dolayı eksiklik belirtileri görülmesi suda çözünen vitaminlere kıyasla daha seyrektir.

Çocuklarda görülme sıklığı az olmasına rağmen, çocukluk çağında ortaya çıkan A vitamini eksikliği gelişim ve büyümede geriliklere neden olur. Bu nedenle gelişim ve büyümede yaşıtlarına göre geri kalmış durumda olan çocukların A vitamini eksikliğine sahip olup olmamasına bakılmalıdır.

Doktor tarafından verilen diyetin yanı sıra  özel olarak formüle edilen gıda takviyelerini kullanmak da A vitamini eksikliğinin kısa sürede giderilmesini sağlar. A vitamini eksikliği nedeniyle beslenme düzenini bu vitamin yönünden zengin hale getiren kişilerin destek olarak kullanacağı gıda takviyeleri güvenli bir şekilde özel olarak üretilir.

Kaynakça

• Işıklar, H. & Öngün Yılmaz, H. (2020). A Vitamini Yetersizliği Hastalıkları ve Önlenmesinde Beslenme Yaklaşımları. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 45-53. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tusbad/issue/56037/734206
• 01.2017 tarih ve 29960 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği
• Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER), 2022.