Alerji Belirtileri Nelerdir? Alerjiler Nasıl Ayırt Edilir?
Alerji, vücudun bazı maddelere karşı aşırı duyarlılık göstermesi durumudur ve çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Alerji belirtileri nelerdir diye soracak olursak kaşıntı, hapşırma, burun akıntısı veya tıkanıklığı, gözlerde sulanma ve kızarıklık gibi semptomlardır.
Yaygın Alerji Belirtileri Nelerdir?
Saman nezlesi, ayrıca alerjik rinit olarak da adlandırılan durumda alerji belirtileri:
- Hapşırma
- Burun, göz veya ağız üst bölgesinde kaşıntı
- Akıntılı, tıkalı burun
- Sulu, kızarık veya şişmiş gözler (konjonktivit)
Gıda alerjisi durumunda alerji belirtileri şunlara neden olabilir:
- Ağızda karıncalanma
- Dudakların, dilin, yüzün veya boğazın şişmesi
- Ürtiker (kurdeşen)
- Anafilaksi
Böcek sokması alerjisi belirtileri şunlara neden olabilir:
- Sokma bölgesinde büyük bir şişlik (ödem)
- Vücutta kaşıntı veya ürtiker
- Öksürük, hırıltı, nefes darlığı
- Anafilaksi
İlaç alerjisi belirtileri şunlara neden olabilir:
- Ürtiker (kurdeşen)
- Kaşıntılı cilt
- Döküntü
- Yüzde şişme
- Hırıltı
- Anafilaksi
Atopik dermatit, egzama olarak da bilinen alerjik bir cilt durumu, alerji belirtileri:
- Kaşıntı
- Kızarıklık
- Pullanma veya soyulma
Anafilaksi:
Gıda ve böcek sokmaları gibi bazı alerji türleri, anafilaksi adı verilen ciddi bir reaksiyona yol açabilir. Hayati tehlike arz eden bir tıbbi acil durum olan anafilaksi, şoka girmenize neden olabilir. Anafilaksinin belirtileri şunları içerir:
- Bilinç kaybı
- Tansiyon düşmesi
- Ciddi nefes darlığı
- Cilt döküntüsü
- Baş dönmesi
- Hızlı, zayıf nabız
- Mide bulantısı ve kusma
Alerji Neden Olur: Alerji Sebepleri
Alerjik reaksiyonlara neden olan şeylere alerjen denir.
Yaygın alerjenler şunları içerir:
- ağaç ve çim poleni (saman nezlesi)
- ev tozu akarları
- yer fıstığı, süt ve yumurta gibi yiyecekler (gıda alerjisi)
- hayvanlar, özellikle kedi ve köpek gibi evcil hayvanlar
- arı ve yaban arısı sokmaları gibi böcek sokmaları
- bazı ilaçlar
Yetişkinlerde en sık görülen besin alerjileri:
- Süt
- Yumurta
- Buğday
- Soya
- Yer fıstığı
- Kabuklu deniz ürünleri
Çocuklarda en sık görülen besin alerjileri:
- Süt
- Yumurta
- Buğday
- Soya
- Yer fıstığı
- Fındık
Alerji Türleri ve Alerji Belirtileri
Alerji türleri arasında gıda alerjileri, mevsimsel alerjiler, evcil hayvan alerjileri ve daha birçok çeşit bulunmaktadır. Belirtileri, soğuk algınlığı veya diğer hastalıkların belirtileriyle karıştırılabilir, ancak alerjiler genellikle ateş veya vücut ağrısı gibi enfeksiyon belirtileri göstermez. Alerji tedavileri arasında antihistaminikler, kortikosteroidler ve dekonjestanlar gibi ilaçlar, alerjenlerden kaçınma ve bazı durumlarda alerji aşıları (immünoterapi) yer alır.
Alerji Testleri Nelerdir ve Nasıl Yapılır?
Alerjik reaksiyonların nedenlerini belirlemek ve uygun tedavi yöntemlerini saptamak için alerji testleri yapılır. Genellikle, alerji testleri deri testleri ve kan testleri olmak üzere iki ana kategori altında incelenebilir.
Deri testleri, en yaygın kullanılan alerji testi türlerindendir. Bu testlerde, küçük miktarlardaki alerjenler deriye uygulanır ve vücudun bu alerjenlere karşı gösterdiği alerji belirtileri gözlemlenir. Deri testlerinin çeşitleri şunlardır:
1. Prick Testi: Bu testte, alerjenler derinin yüzeyine damlatılır ve ardından deri hafifçe delinir. Eğer kişi alerjenlere karşı hassasiyet gösteriyorsa, test yapılan bölgede kızarıklık ve şişlik gibi reaksiyonlar görülebilir.
2. Patch (Yama) Testi: Bu test genellikle kontakt dermatit gibi cilt reaksiyonlarının nedenlerini belirlemek için kullanılır. Alerjenler bir yama ile deriye yapıştırılır ve birkaç gün boyunca ciltte kalır. Alerji belirtileri, yamanın çıkarılmasından sonra değerlendirilir.
3. İntradermal Test: Bu testte, alerjenler derinin hemen altına ince bir iğne ile enjekte edilir ve reaksiyonlar gözlemlenir.
Kan testleri ise, vücutta alerjenlere karşı üretilen antikorların (genellikle IgE) seviyelerini ölçmek için kullanılır. Bu testler, deri testlerine alternatif olarak veya deri testlerinin yeterli bilgi sağlamadığı durumlarda tercih edilebilir. Kan testleri, alerjenlere karşı vücudun genel reaksiyonunu değerlendirir ve alerji belirtilerine sebep olan spesifik alerjenleri tespit etmeye yardımcı olabilir.
Alerji testleri, alerjik reaksiyonların nedenlerini anlamak ve alerjilere özgü tedavi planları geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Bu testler sayesinde, alerjiye neden olan maddelerden kaçınma, alerji ilaçları veya immünoterapi gibi tedavi seçenekleri belirlenebilir.
Alerjilerin Tedavisi
Alerjilerin tanı ve yönetimi kişiye özel olup, alerji testleri ile tetikleyici alerjenlerin belirlenmesi ve uygun tedavi planının yapılması önemlidir.
Alerjenlerden kaçınmak önemli bir tedavi yaklaşımıdır. Bununla birlikte, genellikle alerjik reaksiyonları tamamen sona erdirmemektedir. Reçetesiz satılan ve reçeteli alerji ilaçları da alerjilerinizi yönetmek için bir çözüm olabilir.
Antihistaminik İlaçlar
Nazal spreyler: Bu ilaçlar çok etkili ve güvenli olup günlük kullanıma uygundur, ancak etkilerinin görülmesi birkaç gün ila bir hafta sürebilir.
Antihistaminik nazal spreyler
Dekonjestanlar: Bu ilaçlar alerji tedavisinde dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır, çünkü yan etkileri daha yüksek olabilir ve uzun süreli kullanıma bağlı endişeler vardır.
Astım ilaçları:
Solunum yoluyla veya ağızdan alınan bronkodilatörler.
Solunum yoluyla kullanılan steroidler.
İmmünoterapi:
Eğer reçetesiz satılan ve reçeteli ilaçlar ve alerjenlerden kaçınma yoluyla alerji semptomlarını yönetemiyorsanız, sağlık uzmanı immünoterapi (alerji iğneleri) ve/veya sublingual immünoterapi (alerji damlaları) önerebilir. Doktorunuz, size az miktarda alerjen maruz bırakacak ve dozu birkaç ay boyunca yavaş yavaş artıracaktır. Yavaş maruz kalma, alerjene karşı tolerans oluşturur.
Nazal salin irigasyon:
Burun yıkama, burun geçitlerinizden bir tuzlu su çözeltisi iterek mukus ve burun geçitlerinizde hapsolmuş alerjenleri temizlemeye yardımcı olur.
Son olarak; gıda alerjileriniz varsa, alerjenleri içeren ürünlerden kaçının. Satılan paketlenmiş gıdaların etiketinde tüm içeriklerin belirtilmesi gerekmektedir. Ayrıca diğer olası gıda alerjisi maruziyetlerini de göz önünde bulundurmalısınız. Bazı gıda olmayan ürünler gıda alerjenlerini içerebilir ve etiketleme yasaları gıda olmayan ürünlere uygulanmaz. Üretim sürecinde, bazı gıda maddeleri ekipmanları veya yüzeyleri paylaşabilir. Ürünün olası gıda alerjenleri ile ekipman paylaşıp paylaşmadığını belirten etiketlere bakın.
Kaynaklar:
https://www.nhs.uk/conditions/allergies
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/allergies/symptoms-causes/syc-20351497
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8610-allergies