B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
Vücut yapısında bulunan organ ve dokular işlevlerini yerine getirebilmek için çok sayıda bileşene ihtiyaç duyar. Bu bileşenlerden bir tanesi olan vitaminler vücudun gelişmesi, enerji üretmesi ve kendini yenileyip iyileştirmesi görevlerinde kullanılır. Vitamin çeşitleri farklı yapılarda olup farklı amaçlara hizmet eder. B vitaminleri diğer türlere oranla çok daha kompleks yapıdadır. Dengeli ve düzenli bir şekilde alınması gereken vitaminlerin eksiklikleri çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir. Bağışıklık sistemi üzerinde kritik bir rolü bulunan B12 vitamininin yeterli seviyede olması için çeşitli besin kaynaklarının tüketilmesi gerekir. Peki, B12 vitamini ne işe yarar ve B12 vitamin hangi besinlerde bulunur?
B12 Vitamini Nedir?
B12 vitamini, vücut yapısında yer alan neredeyse her hücrenin içinde bulunan ve suda çözünebilen bir B vitamini türüdür. Vücudun farklı organları için çeşitli işlevleri bulunan B12 vitamini büyük ve yapısal olarak oldukça karmaşıktır. Alyuvar üretimi, sinir sistemi ve özellikle beyin fonksiyonlarında ihtiyaç duyulan B12 vitamininin bir diğer adı kobalamindir. Vitaminin kompleks yapıda olması DNA sentezi, amino asitlerin ve yağ asitlerinin kullanımında da rol almasını sağlar. Bu nedenle vücudun birçok bölgesinde ihtiyaç duyulan vitamin türünün yeterli miktarda tüketilmesi sinir sisteminin işlevini doğru bir şekilde sürdürmesi açısından oldukça önemlidir.*
Genel olarak vitaminlerin vücut tarafından üretilmeyen ya da düşük miktarda üretilen bileşenler olması B12 vitamininin de farklı kaynaklardan tedarik edilmesi ihtiyacını doğurur. Bu durumda dengeli beslenmeye dikkat edilmesini ve gerekli görüldüğü takdirde vitamin takviyesi alınmasını gerektirir.
B12 Vitaminin İşlevi ve Faydaları Nelerdir?
Kompleks yapısı ile birçok farklı işlevin yerine getirilmesi noktasında ihtiyaç duyulan B12 vitamini, özellikle normal enerji oluşum metabolizmasının sağlıklı bir şekilde çalışması için önemlidir. B12 vitamini, normal homosistein metabolizmasının korunmasını sağlar. Bu duruma ek olarak normal alyuvar üretimi hususunda da bu vitamine ihtiyaç duyulur. B12 vitamininin işlevleri arasında bitkinliğin ve yorgunluğun azalmasına katkıda bulunmak da yer alır. Isıya duyarlı ve suda çözünebilen bir yapıda olması hücre bölünmesinde de kullanılmasını sağlar. Bununla birlikte B12 vitaminin kırmızı kan hücresi kan oluşumunu desteklemesi genel olarak organların işlevlerini başarılı bir şekilde yerine getirmesine de katkıda bulunur.**
Sağlıklı bir vücut yapısına sahip olmak için son derece önemli rolleri bulunan B12 vitamini bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yardımcı olur. Bu sayede dışarıdan gelecek bakteri ve virüslere karşı daha etkili bir koruma elde edilir. Hücre bölünmesi işleminde de görevi bulunan B12 vitamini kan hücre sayısının artırılmasını destekler. Aynı zamanda bu misyonu vücudun daha hızlı bir şekilde kendini yenilemesine de katkıda bulunur. İnsan vücudu tarafından üretilemeyen vitaminin yeterli miktarda tüketilmesi öğrenme sürecini kolaylaştırılması ve hafızanın güçlendirilmesi noktasında da fayda sağlar. B12’nin bir diğer faydası ise vücuttaki bileşenlerin daha kolay bir şekilde sentezlenmesini desteklemesidir.
B12 Vitamini Eksikliği Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Vitamin bileşenlerinin vücut yapısı tarafından üretilememesi ya da çok az miktarda üretilmesi dışarıdan tüketim ihtiyacını beraberinde getirir. B12 vitamini eksikliği, vücudun ihtiyaç duyduğu B12 vitamini miktarının alınamaması sonucu ortaya çıkan rahatsızlıktır. Vücudun işleyişinde oldukça önemli rollerde görev alan vitaminin eksikliği özellikle beyin ve sinir sisteminde ciddi problemlere neden olabilir. Eksikliğin seviyesine bağlı olarak etkileri ve sonuçları da farklılık gösterir. Vücuttaki B12 vitamini değerinin olması gerekenden biraz daha düşük olması bile odak kaybı, depresyon, uykusuzluk gibi durumlara yol açabilir. Bununla birlikte eksikliğin boyutuna da bağlı olarak kansızlık ve denge kaybı gibi problemler de görülebilir.
B12 vitamini eksikliği belirtileri kişinin fiziksel özelliklerine ve vücuttaki vitamin seviyesine bağlı olarak şekillenir. Yaşlılık ile birlikte vücudun emilimlerinin yavaşlaması ve depolanmanın zorlaşmasını beraberinde getirir. Bu durumun bir sonucu olarak özellikle yaşlı kişilerde hafıza kaybı ve unutkanlık semptomları ortaya çıkabilir. Kansızlığa da neden olabilen B12 vitamini eksikliği halsizlik ve bitkinlik hissine yol açabilir. Aynı zamanda normal homosistein metabolizmasına da katkıda bulunan vitaminin eksikliği yeni hücrelerin sentezlenmesini zorlaştırarak metabolizmanın yavaşlamasına neden olur. Rahatsızlığın belirtileri arasında çabuk yorulma, halsizlik, el ve ayaklarda karıncalanma hissi, ağız içinde yaralar da yer alır.*** Bu belirtilerin sizde de olduğunu düşünüyorsanız bir uzmanla görüşebilir ve bu görüşmeye bağlı olarak hareket edebilirsiniz.
B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
B12 vitamininin vücut içinde üretilememesinden dolayı farklı kaynaklardan takviye yapılması gerekir. Peki B12 vitamini hangi besinlerde bulunur? B12 vitamini sadece hayvansal ürünlerde yer alır. Bu nedenle beslenme alışkanlıklarınızı bu duruma bağlı olarak düzenleyebilirsiniz. Kırmızı et olarak karaciğer, dalak gibi sakatatları tüketebilirsiniz. Buna ek olarak karides, midye, alabalık ve ton balığı gibi deniz ürünleri de B12 açısından zengindir. Hayvansal kaynaklı et ürünlerine ek olarak süt, yumurta, peynir, yoğurt seçeneklerinin tüketilmesi de ihtiyaç duyulan miktarın karşılanmasına yardımcı olur.***
Hayvansal besinlerin yanı sıra B12 vitamini gereksinimini gidermek için takviye ürünler de kullanılabilir. Takviye kullanımında ilk olarak doktora danışılması tavsiye edilir. Bu aşamada bir uzmanla görüşerek hangi takviye ürünlerini ne sıklıkla tüketmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz. B12 bakımından zengin besin ve takviye ürünlerle vücudunuzun ihtiyaç duyduğu miktarı karşılayabilirsiniz.
Kaynakça:
* https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441923/
** https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-Consumer/
*** https://www.health.harvard.edu/blog/vitamin-b12-deficiency-can-be-sneaky-harmful-201301105780
**** https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/
