Bademcik Şişmesine Ne İyi Gelir?
Bademcik şişmesi her yaştan insanı etkileyebilecek yaygın bir sorundur. Genellikle bademcik iltihabı, boğaz ağrısı veya grip gibi enfeksiyonlardan kaynaklanırlar. Şişmiş bademcikler ağrıya, yutma güçlüğüne, ateşe ve diğer semptomlara neden olabilir. Bu yazıda bademcik şişmesine neyin sebep olduğunu, semptomların nasıl tanınacağını ve bademcik şişmesine ne iyi gelir sorularını yanıtlayacağız.
Bademcik Şişmesinin Nedenleri
Bademcikler boğazın arka kısmında bulunan bezlerdir. Görevleri vücuda burun ve ağız yoluyla giren bakteri ve virüslerle mücadele etmektir. Ancak bazen bademciklerin kendisi de bu mikroplardan etkilenebilir veya iltihaplanabilir. Bu duruma bademcik iltihabı denir.
Tonsillit hem viral hem de bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanabilir. Bademcik şişmesi vakalarının çoğu, adenovirüsler, Epstein-Barr virüsü veya grip virüsü gibi virüslerden kaynaklanmaktadır. Vakaların yaklaşık %15-30’undan bakteriyel enfeksiyonlar sorumludur ve en yaygın sebep, strep boğazına neden olan Streptococcus pyogenes’tir. (1)
Tonsillit herkesi etkileyebilir ancak çocuklarda daha sık görülür.
Bademcik Şişmesinin Belirtileri
Şişmiş bademcikler enfeksiyonun türüne ve ciddiyetine bağlı olarak çeşitli semptomlara neden olabilir. Bazı yaygın belirti ve semptomlar şunlardır (2):
- Boğaz ağrısı
- Yutma güçlüğü
- Bademciklerde kızarıklık ve şişlik
- Bademcikler üzerinde beyaz veya sarı lekeler veya kaplamalar
- Ateş
- Baş ağrısı
- İştah kaybı
- Boyundaki şişmiş lenf düğümleri
- Kulak ağrısı
Bazı insanlar bademcik şişmesinden dolayı aşağıdaki gibi komplikasyonlar da yaşayabilir:
- Solunum yollarının tıkanması nedeniyle uyku sırasında solunumun durup başladığı bir durum olan uyku apnesi
- Bademciklerden birinin arkasında oluşan apse (irin topluluğu)
- Kalbe, eklemlere, cilde ve beyne zarar verebilecek nadir fakat ciddi bir durum olan romatizmal ateş
- Kan basıncını ve böbrek fonksiyonlarını etkileyebilen bir böbrek iltihabı
Bademcik Şişmesine Ne İyi Gelir?
Çoğu durumda, bademcik şişmesi birkaç gün sonra kendiliğinden iyileşir. Ancak semptomları hafifletmeye ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilecek bademcik şişmesine iyi gelen evde tedavi yöntemleri de vardır.(3) Bunlardan bazıları şunlardır:
- Çorba, çay veya et suyu gibi bol miktarda ılık sıvı içmek: Sıcak sıvılar boğaz ağrısını hafifletmeye ve vücudunuzun susuz kalmamasına yardımcı olabilir.
- Yumuşak gıdalar tüketmek.: Boğazı tahriş edebilecek veya çizebilecek sert veya baharatlı yiyeceklerden kaçınmak bademcik şişmesine iyi gelir. Patates püresi, yoğurt veya yulaf ezmesi gibi yutulması kolay yumuşak yiyeceklere yönelin.
- Günde birkaç kez tuzlu su ile gargara yapmak: Tuzlu su bakterileri öldürmeye yardımcı olabilir ve bademcik şişmesine iyi gelir. Tuzlu su çözeltisi hazırlamak için çeyrek çay kaşığı tuzu bir bardak ılık suyla karıştırın ve tükürmeden önce birkaç saniye gargara yapın. Ayrıca eczanelerden direkt gargara da satın alabilirsiniz.
- Parasetamol veya ibuprofen içeren ağrı kesicilerin alınması: Bu ilaçlar şişmiş bademciklerin neden olduğu ateş ve ağrının azaltılmasına yardımcı olabilir. Viral ya da bakteriyel enfeksiyon olması durumuna göre farklı ilaçlar da bademcik şişmesine iyi gelebilir. Bu durumda doktorunuzdan yardım almak gerekecektir.
- Bitki çayları tüketmek bademcik şişmesine iyi gelir: Vücudunuzu rahatlatmaya yardımcı olan bitki çaylarını tercih edebilirsiniz. Rahatlama sağlayan bitki çayları arasında ıhlamur ve adaçayı bulunur. İçerdikleri özel bileşenler sayesinde boğazdaki tahrişi hafifletir ve boğaz ağrısını dindirir. Ekinezya ise bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücudunuzun enfeksiyonlara karşı direncini artırır.
- Odanızda nemlendirici veya buhar makinesi kullanmak: Yattığınız odada kullanabileceğiniz buhar makineleri havaya nem katabilir ve boğaz ve burun kuruluğunun önlenmesine yardımcı olabilir.
- Pastil kullanmak bademcik şişmesine iyi gelir: Bal, pektin, mentol veya meyan kökü içeren pastiller kullanmak bademcik şişmesine iyi gelir. Bu maddeler boğaz üzerinde koruyucu bir film oluşturmaya ve tahrişi hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek: Bağışıklık sisteminizi güçlendirerek hastalıklara olan direncinizi artırabilirsiniz. Immunace içerisindeki C, D, A, B6, B12 vitaminleri, Selenyum, Demir ve Bakır bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
Bademcik şişmesine iyi gelen başka öneriler ise hayat tarzınızla ilgili olabilir:
- Sigara kullanmaktan kaçının, sağlık için zararlı olduğu bilinen bu alışkanlıktan uzak durun.
- Ayrıca, ağır egzersizlerden kaçınmanız da önerilir.
- Enfeksiyon riskini azaltmak için kapalı ve kalabalık alanlara gitmekten kaçının. Özellikle hastalık dönemlerinde bu alanlarda bulunmak enfeksiyon kapma riskinizi artırabilir. Bunun yerine, güvende olduğunuz açık havayı tercih edebilirsiniz.
- Bunların yanı sıra, bol miktarda ılık su tüketmek de önemlidir. Su, vücudunuzun nem dengesini korur ve genel sağlığınıza katkı sağlar.
- Hastalık döneminde dinlenmeye önem verin ve mümkün olduğunca çok uyuyun. Uyku, vücudunuzun iyileşme sürecini destekler.
- Sesinizi dinlendirmek için yüksek sesle konuşmaktan kaçının. Ses tellerinizin yorgunluğunu azaltmak için sessiz bir ortamda dinlenmeyi tercih edebilirsiniz.
Bademcik Şişmesinde Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Bazen bademciklerin şişmesi tıbbi müdahale gerektirebilir. Aşağıdakilerden herhangi birine sahipseniz bir doktora görünmelisiniz:
- Şiddetli ağrı veya yutma veya nefes almada zorluk
- 48 saatten uzun süren yüksek ateş
- Ağız kuruluğu, susuzluk, idrar çıkışında azalma veya baş dönmesi gibi dehidrasyon belirtileri
- Cildinizde veya ağzınızda döküntü
- Tükürüğünüzde veya balgamınızda kan
- Romatizmal ateş veya böbrek hastalığı öyküsü
- Bir hafta sonra düzelmeyen veya kötüleşen semptomlar
Doktorunuz boğazınızı muayene edecektir ve bakteriyel enfeksiyonları test etmek için bir örnek alabilir. Strep boğaz gibi bakteriyel bir enfeksiyonunuz varsa doktorunuz bunu tedavi etmek için antibiyotik reçete edebilir. Antibiyotikler komplikasyonları önlemeye ve enfeksiyonun başkalarına yayılma riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Kendinizi daha iyi hissetseniz bile, antibiyotik tedavisinin tamamını doktorunuz belirttiği şekilde bitirmeniz önemlidir.
