Beyin Sisi Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

‘Beyin sisi nedir?’ sorusu yavaş ve durgun düşünceye neden olan ve uykusuzluk, yorgunluk, alınan ilacın yan etkisi gibi birçok farklı koşulda ortaya çıkabilen durum olarak yanıtlanabilir. Beyinde düşünme, okuma, öğrenme, hatırlama, akıl yürütme, dikkat etme gibi süreçleri yürüten bilişsel yetenek, herhangi bir bozukluk halinde bir veya birden fazla düşünme becerisini etkileyebilir. Özellikle COVID sonrası beynin bilişsel süreçlerinde meydana gelen bozuklukların neden olduğu şikayetlerde artış görülmüştür (1). Bu şikayetlerden biri de ‘beyin sisi’ olarak adlandırılan ve birtakım algı bozuklukları ile karakterize bilişsel değişim semptomlarıdır.

Nedenleri arasında yakın zamanda geçirilen rahatsızlıklar, yüksek çalışma temposu, stres ve uykusuzluk yer alır. Çoğu durum için geçici olan beyin sisine ait semptomların süresi hakkında yapılan araştırmalar henüz kesin bir sonuç vermemiş olsa da bilişsel süreçleri hangi yönden etkilediği hakkında önemli bilgiler elde edilmiştir.

Beyin Sisi Nedenleri Nelerdir?

Konsantre olmakta güçlük yaşıyorsanız veya doğru düşünmediğinizi hissediyorsanız beyin sisi yaşıyor olma ihtimaliniz yüksektir. ‘Beyin sisi ne demek?’ sorusunu yanıtlarken bu duruma neden olan faktörleri tespit etmek, tedavi ve alternatif çözüm önerilerini belirlemek bakımından önemlidir. Beyin sisi kendi başına bir teşhis niteliğinde olmasa da çeşitli tıbbi durumlar ve belirli yaşam koşullarında ortaya çıkabilecek semptomlardan biridir.

Hale Üniversitesi’nde yapılan araştırmalara göre beyin sisi yaşayan hastaların ortak şikayetleri arasında konsantrasyon ve odaklanma güçlüğü, yorgunluk veya tam olarak uyanık olmama hali ve düşük farkındalık bulunur. Doğru bir tedavi için beyin sisinin nedenlerini bilmek önemlidir. Beyin sisinin öne çıkan olası nedenlerinden bazıları şunlardır:

Uykusuzluk

Uyku apnesi veya düzensiz uyku gibi kronik nedenlerle uykusuzluk yaşamak beyin sisine neden olabilir. Yeterli uyku alınmadığı durumlarda beynin bazı bölümleri koordineli çalışmayabileceği gibi bu durum bulanık bir algı hissine neden olabilir (2).

Hormonal Değişiklikler

Östrojen ve progesteron gibi hormonlarla gelen ve özellikle kadınlarda görülen büyük değişimler beyin sinir ağını etkileyip beyin sisine dair bazı semptomlara neden olabilir. Menopoz sırasında düşen östrojen seviyeleri ile hayatlarına devam eden kadınlarda bu oran artış gösterebilir. Menopoz öncesi, perimenopoz ve menopoz sonrası kadınlarla ilgili yapılan araştırmalar beyin yapısında meydana gelen nöroglial semptomların beyin sisi ile ilişkili olabileceğini ortaya koymuştur (3).

Stres ve Kaygı

Beyin sisi semptomlarına, stres ve kaygı bozukluğuna sahip kişilerde diğer kişilere oranla daha sık rastlanabilir. Özellikle dikkat dağınıklığı ve odaklanamama hissi yaygın olarak görülen şikayetler arasında yer alır. Yapılan araştırmalar stres ve kaygının hafıza üzerinde olumsuz etkisi olduğunu ve beyin sisine neden olabileceğini gösterir (4).

İlaçlar

Bazı nörolojik ilaçlar beyin sisine neden olabilecek yan etkiler içerebilir. Bu yan etkiye neden olabilecek ilaçlar arasında antikolinerjik ilaçlar, benzodiazepinler, antipsikotiler bulunur. Diüretikler sodyum ve potasyum seviyelerini düşürebilir. Meydana gelen bu elektrolit değişiklikleri kişinin ilacı almadan önce bilişsel fonksiyonlarının daha iyi olduğu ve bunun bir şikayete dönüştüğü tablo ile karakterizedir (5).

Enfeksiyonlar

Vücutta meydana gelen iltihaplanma, inflamatuar sitokinler adı verilen hücrelerin beyne sinyal vermesine ve bu tepki de sizi yavaşlatmaya, daha çok dinlenme isteğine, odaklanma zorluğuna itebilir. COVID-19 geçiren kişiler üzerinde yapılan bir araştırma, virüsten aylar sonra dahi kişilerin beyin sisi semptomlarının devam ettiğini tespit etmiştir (6).

Beyin Sisi Belirtileri Nelerdir?

Beyin sisi yaşayan bir kişi zihinsel olarak normalden daha az netlik içerisinde hissedebilir. Düşünceler ve duygular hissizleşebilir ve günlük aktiviteler daha fazla çaba gerektiriyormuş gibi görünebilir. Bazı kişiler bu durumu, düşüncelerine erişmeyi ve önceden planlama yapmayı güç hale getiren bir zihinsel bulanıklık olarak tanımlar. Henüz tıbbi bir durum olarak değerlendirilmese de bazı belirtiler ile tespit edilebilir durumdadır. Bu belirtilerden bazıları şunlardır (7):

• Beynin çevrede olup bitenleri aktif olarak işlemesine ve aynı anda diğer ayrıntıları görmezden gelebilmesine izin veren dikkat etme eyleminde meydana gelen bozukluk
• Bilgiyi öğrenme, saklama ve daha sonra geri getirme işlemini sürdüren bellekte birtakım sorunlar
• Planlama, odaklanma, yapılacakları hatırlama, birden fazla görevi yerine getirme gibi karmaşık becerileri yürütme işlevlerinde yaşanan zorluk
• Boşluk veya kafası karışmış hissetmek
• Normalden daha yavaş düşünmek ve basit görevleri tamamlamak için daha fazla zamana ihtiyaç duymak
• Düşünceleri organize etmede sorun yaşamak
• Konsantrasyon bozukluğu
• Kelime bulmada zorluk yaşamak

Beyin Sisi Tedavisinde Kullanılan Vitamin ve Mineraller

Hafıza sorunları, konsantrasyon güçlüğü, bilgi işlemede güçlük, yorgunluk ve dağınık düşünceler gibi bir grup semptom içeren beyin sisi, besin eksiklikleri ve yetersizlikleri dahil olmak üzere birçok faktörün neden olduğu bir durumdur. Düşük vitamin, mineral seviyeleri bu semptomların oluşmasına veya var olan semptomların artmasına neden olabilir (8). Bu durumda beyin sisi tedavisi için vitamin ve mineral takviyeleri etkili olabilir.

‘Beyin sisine ne iyi gelir?’ sorusuna beyne yaptığı pozitif etkilerle öne çıkan önemli bir takviye olan Ginkgo Biloba ile yanıt verilebilir. Ginkgo Biloba, beyne giden kan akışını iyileştirir ve bir antioksidan görevi görür. Hafıza ve bilişsel hızı arttırmasının yanı sıra Alzheimer hastalıklarının neden olduğu hafıza sorunlarının azaltılmasına da yardımcı olur (9).

Ginkgo Biloba içerisinde 140’tan fazla bileşik keşfedilmiştir. Bu bileşikler beyin hücrelerinin birbirleriyle iletişim kurmak için kullandıkları kimyasalların artmasını, kan viskozitesinin azalmasını, beyin hücrelerine zarar veren radikallerin azaltılmasını sağlar (10).

Bir diğer önemli takviye kaynağı fosfatidilserin, beyindeki hücreleri kaplayan, koruyan ve hücreler arası mesajları taşıyan yağlı bir maddedir. Fosfatidilserin hafıza kaybını ve zihinsel gerilemeyi önleyerek, ruh halini ve konsantrasyonu artırıcı etkiye sahiptir (11).

Ginkgo Biloba, fosfatidilserin, glutatyon ve çok daha fazla özel besini içeren Neurozan ile Vitabiotics’in gıda takviyelerinin sağlığınız üzerindeki etkilerini deneyimlemeye başlayabilirsiniz.

Kaynaklar:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8536953/
2. https://www.nature.com/articles/nm.4433/
3. https://www.nature.com/articles/s41598-021-90084-y
4. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2019.00004/full#h5
5. https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/stuck-in-a-brain-fog-look-in-your-medicine-cabinet
6. https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2785388
7. https://www.medicalnewstoday.com/articles/anxiety-and-brain-fog#symptoms-of-brain-fog
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2805706/
9. https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/supplement-guide-ginkgo-biloba
10. https://bebrainfit.com/ginkgo-biloba-memory/
11. https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/phosphatidylserine-uses-and-risks