Bor Minerali Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Bor minerali doğada yüzlerce çeşidi bulunan ve yapısında bor oksit bulunduran bir bileşiktir. Vücudun günlük ihtiyaç duyduğu ve alınması gereken bor miktarı Dünya Sağlık Örgütü tarafından erişkin bireyler için, 1-13 mg olarak belirlenmiştir. (1)
Bor Minerali Bakımından Zengin Besinler Nelerdir?
Kişinin sağlıklı ve düzenli bir beslenme diyetine sahip olması günlük alınması gereken bor miktarının doğru şekilde alınmasına yardımcıdır. Borun ana kaynağı olarak bitkisel ürünler dikkat çeker. (2)
- Kuruyemiş
- Fındık
- Ceviz
- Yer fıstığı
- Badem
- Ananas
- Vişne
- Üzüm
- Avokado
- Kayısı
- Şeftali
- Brokoli
- Havuç
- Taze fasulye bor minerali bakımından zengin besinler arasında yer alır.
Bor Minerali Faydaları Nelerdir?
Bor minerali vücudumuz için birçok fayda sağlar. Kemiklerin yapısını koruduğu için kemiklerin büyümesi ve bakımı için son derece önemlidir. Vücutta bulunan kalsiyum, magnezyum, D vitamini ve fosfor gibi vitamin ve minerallere etki eder. Vücuttaki testosteron ve östrojen seviyelerine etki eder. Anti-inflamatuar etkisi nedeniyle romatoid artrit ile yakından bağlantılıdır.
Yaşlı bireylerde kısa dönem hafıza üzerinde olumlu etkileri vardır ve bilişsel performans üzerinde etkilidir. Antimikrobiyal etkisi bulunur ve yara iyileşmelerinde etkilidir. Prostat, akciğer, meme kanseri ve beyin tümörleri üzerinde koruyucu etkiye sahiptir. Yapılan pek çok bilimsel deney çalışması borun farklı kanser türleri üzerinde iyileştirici bir ekti gösterdiğini kanıtlar.
Bor Minerali Eksikliğinin Belirtileri
Vücutta bulunan vitamin ve mineral eksikliği belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterir. Kimi bireylerde birden fazla semptom bir arada ve daha şiddetli bir şekilde ortaya çıkarken, kimi bireylerde ise şiddeti daha az gözlemlenebilen tek bir semptomun varlığı söz konusu olabilir. Kişinin vücudunda ortaya çıkan vitamin ve mineral eksikliğinin tespit edilmesi durumunda uzman hekim tarafından yönlendirilen tedavi şekline uymak gerekir.
Bor mineralinin yeterli miktarlarda olmaması osteoporoz riskinin oluşmasına neden olur. Bor ayrıca beyin fonksiyonlarının desteklenmesinde, bağışıklık sisteminin korunmasına katkıda bulunmakta da etkilidir. (3)
Bor minerali yeterli düzeyde alınmadığı zamanlarda gelişim geriliğine neden olabileceği gibi aynı zamanda hormon düzeylerinin değişmesine de neden olabilir.
İnsan vücudunda; magnezyum, bakır ve benzer elementlerin emilim oranını artıran bor minerali tek başına üstlendiği görevlerin yanı sıra diğer elementlerin, vitamin ve minerallerin doğru çalışmasında da etkilidir. Bu nedenle vücutta ortaya çıkacak bir bor minerali eksikliği durumunda bütünsel bir vitamin ve mineral dengesinin kaybedilmesi söz konusu olabilir.
Bor minerali vücutta olması gerekenden fazla olduğu zaman yetişkin bireylerde; baş ağrısı, kusma, ishal ortaya çıkabilir. Çocuklarda alınması gerekenden fazla bor minerali alınması durumunda ise; havaleye ve beyin zarında tahribata sebep olabileceği bilimsel veriler ışığında rapor edilmiştir. Tüm bunlara ek olarak bor mineralinin ölüm ile sonuçlanabilecek yüksek dozunu aşmak biraz zordur. (4)
Kaynakça
- Söğüt, Ö., & Acar, O. (2020). Bor ve sağlık. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(1), 11-7.
- Meacham S, Karakas S, Wallace A, Altun F. Boron human health: evidence for dietary recommendations and public policies. Open Miner Process J. 2010;3(1):36-53.
- Aydın T, Gönen B, ESECELİ H (2018). Bor’un İnsan Sağlığı ve Beslenme Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 119 – 122. 10.22312/sdusbed.409170
- Söğüt, Ö., & Acar, O. (2020). Bor ve sağlık. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(1), 11-7.