D Vitamini Fazlalığı Neden Olur?

D vitamini vücudun kemik sağlığını korumak ve bağışıklık sistemini desteklemek gibi bir dizi önemli fonksiyonunu yerine getiren önemli bir vitamindir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından, yetişkin bireylerde kandaki D vitamini seviyesine bakılmaksızın 400-800 IU/ gün D vitamini önerilir. Ancak D vitamini alımı kontrolden çıktığında oluşan D vitamini fazlalığı vücutta bazı olumsuz etkilere neden olabilmektedir.

D vitamini fazlalığı, vücudun normalin üzerinde D vitamini birikimi yaşadığı bir durumdur ve durumun belirtileri genellikle hafif ve belirsiz olabilmektedir. Ancak uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

D vitamini alımında aşırıya kaçılması, genellikle yüksek dozda takviye kullanımından kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte güneş ışığı ve besinlerden gelen D vitamini genellikle fazla alınmamaktadır. Ancak D vitamini takviyeleri, özellikle uzun süreli yüksek dozda kullanıldığında, toksisite riskini artırabilmektedir.

D vitamini, böbreklerden kalsiyumun geri emilimini sağladığından kandaki seviyesi yükseldiğinde kalsiyum düzeyinde de artışa (hiperkalsemi) yol açar. Bu nedenle D vitamini toksisitesinde görülen belirtilerin bir kısmı da kalsiyum yüksekliğinden kaynaklanır ve kalsiyum yüksekliği ile ortak belirtiler içerir.

D Vitamini Fazla Alınırsa Ne Olur?

D vitamini fazlalığı bazı olumsuz etkilere yol açabilmekte ve özellikle D vitamini fazla alınırsa ne olur sorusunun yanıtı oldukça merak edilmektedir. D vitamini alımı arttığında vücutta aşırı D vitamini seviyeleri, potansiyel olarak zararlı sonuçlara neden olabilmektedir.

D vitamini aşırı alındığında aşırı kalsiyum emilimi ve vücutta yüksek kalsiyum seviyelerine yol açabilmektedir. Hipervitaminoz D veya D vitamini toksisitesi olarak bilinen bu durum nadir görülse de ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır.

Bazı yaygın belirtiler arasında mide bulantısı, kusma, iştah kaybı, kabızlık ve zayıflık yer almaktadır. Ayrıca, aşırı D vitamini alımı, böbrek taşları gibi böbrek problemlerine, kemiklerde ağrı ve zayıflığa, kas güçsüzlüğüne ve hatta kalp sorunlarına yol açabilmektedir.

Ayrıca yüksek D vitamini seviyeleri, kalsiyumun vücutta aşırı miktarda birikmesine neden olarak böbreklerde hasara ve böbrek taşları oluşumuna neden olabilmektedir. D vitamini zehirlenmesi hızlı bir şekilde tedavi edilirse genellikle ciddi sonuçlarla sonuçlanmamaktadır. Ancak uzun süreli ve ciddi zehirlenme durumlarında, böbrek ve kalp gibi önemli organlarda kalıcı hasarlar oluşabilmektedir. Kısacası D vitamini fazlalığı dikkate alınması gereken bir sağlık problemidir.

D Vitamini Fazlalığı Belirtileri

D vitamini fazlalığı, alınan D vitamini miktarının vücudun ihtiyacından daha fazla olması sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Kafa karışıklığı, ilgisizlik, tekrarlayan kusma, karın ağrısı, sık idrara çıkma ve sık susama D vitamini toksisitesinin en sık görülen klinik belirtileridir. D vitamini zehirlenmesi, aşırı uzun süreli D vitamini alımı, D vitamini metabolik yolunun arızalanması veya aktif D vitamini metabolitini lokal olarak üreten hastalığın varlığı ile ilişkilidir. (1)

D vitamini fazlalığı belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterse de genellikle şunlar olabilmektedir;

• Mide bulantısı, kusma ve hatta iştah kaybı gibi sindirim sorunlarına yol açabilmektedir. Aşırı D vitamini alımı sindirim sistemi üzerinde baskı oluşturabilir ve bu da bulantıya ve kusmaya neden olabilmektedir.
• Kalsiyum emiliminde artışa neden olarak kas ve kemiklerde ağrıya yol açabilmekte ve bu durum uzun vadede kemiklerde zayıflığa ve ağrıya neden olabilmektedir.
• Vücudun normal fonksiyonlarını etkileyebilmekte ve gerek zihinsel gerek fiziksel yorgunluğa neden olabilmektedir. Özellikle günlük aktivitelerde performans düşüklüğü görülebilmektedir.
• Böbreklerde kalsiyum birikimine neden olabilmekte ve böbrek taşları gibi sorunlara yol açabilmektedir. Aşırı kalsiyumun böbreklerde birikmesi, böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilmektedir.
• Yüksek D vitamini seviyeleri kan basıncında artışa da neden olabilmekte ve hipertansiyon gibi ciddi kardiyovasküler sorunlara yol açabilmektedir.
• Aşırı D vitamini alımı durumunda aşırı susuzluk, idrarda kan, kabızlık, iştahsızlık ve halsizlik gibi belirtiler de ortaya çıkabilmektedir.

D vitamininin fazla miktarlarda alınması da metabolizmada toksik etkiye yol açarak, dönüşümü olmayan problemlere sebebiyet verir. (2)

D vitamini toksisitesi vücuttaki yumuşak dokuların aşırı kireçlenmesine neden olur ve uzun vadede iskelet bozukluklarına yol açabilir.(3)

D Vitamini Fazlalığı Nasıl Atılır?

D vitamini fazlası vücuttan atılır mı konusu, bu sorunu yaşayan pek çok kişi tarafından sıkça sorulurken, D vitamini fazlalığı vücuttan çeşitli basit yöntemlerle atılabilmektedir. D vitamini fazlalığı nasıl atılır sorusuna yanıt olarak; D vitamini fazlalığını azaltmak için bazı yöntemler bulunmaktadır.

Uygulanabilecek bu yöntemler, vücuttaki aşırı D vitamini seviyelerini dengelemeye ve normale döndürmeye yardımcı olabilmektedir. D vitamini fazlalığını azaltmaya yönelik bazı yöntemler şunlardır.

• D Vitamini Takviyelerini Azaltma
• Güneşe Maruziyeti Azaltma
• Dengeli Diyet
• Sıvı Alımını Artırma
• Doktor Gözetiminde İlaç Kullanımı

Özellikle D vitamini fazlalığını azaltmaya yardımcı olabilecek bazı ilaçlar mevcuttur ve bu ilaçlar doktor gözetiminde kullanıldığında ve dozları dikkatlice takip edildiğinde vücuttaki fazla ve zararlı D vitamini atarak kısa sürede normal seviyelere çekebilmektedir.

D vitamini vücut için önemli bir besindir ancak dengede tutulması gerekmektedir. Fazla D vitamini alımı, sağlık sorunlarına ve ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir.

Bu nedenle D vitamini fazlalığı yaşamamak adına D vitamini takviyeleri tercih edilirken özellikle beslenme referans değeri aralığında kalan takviyeleri tercih etmek ve önerilen dozu aşmamak gerekmektedir. Ultra Vitamin D 1000IU, vücudun güneş ışığı etkisiyle doğal yoldan ürettiği D3 formundadır. Ultra Vitamin D Gummies ise her gummyde 1000IU D vitamini içeren inovatif, vegan gummy formda D vitamini desteğidir.

Kaynakça

(1) Ewa Marcinowska-Suchowierska et al. Vitamin D Toxicity–A Clinical Perspective, Front. Endocrinol., 20 September 2018 Sec. Pediatric Endocrinology Volume 9 – 2018 https://doi.org/10.3389/fendo.2018.00550 https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fendo.2018.00550/full

(2) https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunivbd/issue/2922/40408

(3) Cline, J. (2012). Calcium and Vitamin D Metabolism, Deficiency, and Excess. Topics in Companion Animal Medicine, 27(4), 159–164. doi:10.1053/j.tcam.2012.09.004 Sci-Hub | Calcium and Vitamin D Metabolism, Deficiency, and Excess. Topics in Companion Animal Medicine, 27(4), 159–164 | 10.1053/j.tcam.2012.09.004