Menopoz Muayenesi Nasıl Yapılır?

Menopoz dönemi genellikle 40 ile 60 yaşları arasında gerçekleşir, ancak en yaygın olarak 50 yaş civarında başlar. Altı aydan daha uzun süredir adet görmediyseniz, menopoza girmiş olmanız olasıdır. Klinik olarak, adet olmama durumu 12 tam ay boyunca sürdükten sonra menopoz girmiş olma hali teyit edilir. Kadın doğum doktorunuz, menopoza başladığınızı belirlemenize yardımcı olabilir. Semptomlarınızı soracak, adet döngünüzü takip edecek ve muhtemelen birkaç test yapacaktır. (1) Peki, menopoz muayenesi nasıl yapılır?

Menopoz Belirtileri

Menopozun gerçekten başlamadan birkaç ay veya hatta yıllar önce belirtileri fark etmeye başlayabilirsiniz. Bu döneme perimenopoz denir. Fark edebileceğiniz bazı belirtiler şunlardır: (1)

• Saçın seyrekleşmesi
• Cildin kuruluğu
• Vajina kuruluğu
• Azalan cinsel istek
• Sıcak basmaları
• Gece terlemeleri
• Ruhsal değişiklikler
• Düzensiz adet görme
• Kilo alma

Menopoz Muayenesi ve Takibi

Menopoz muayenesi, menopoz belirtilerinin varlığı, şiddeti ve süresi, kişisel ve aile öyküsü, ilaç kullanımı, yaşam tarzı alışkanlıkları gibi konularda sorular içeren bir anamnez ile başlar. Ardından fiziksel muayene yapılır. Fiziksel muayene kapsamında şunlar değerlendirilir: (2,3)

• Kan basıncı, nabız, vücut kitle indeksi gibi bulgular.
• Meme muayenesi ve gerekli durumlarda mamografi veya meme ultrasonu.
• Jinekolojik muayene ve pap-smear testi.
• Transvajinal ultrason ile rahim, yumurtalık ve endometrium (rahim içi zar) incelenir.
• Kemik mineral yoğunluğu ölçümü (DEXA) ile kemik erimesi (osteoporoz) riski belirlenir.
• Kan testleri ile kan şekeri, kolesterol, trigliserid, karaciğer ve böbrek fonksiyonları, tiroid hormonları gibi değerler kontrol edilir.
• Gerekli görülen durumlarda folikül uyarıcı hormon (FSH), luteinizan hormon (LH), östradiol gibi hormon seviyeleri ölçülür.

Ön menopoz ve menopoz sonrası dönemlerde kadınlarda doğal olarak artmış jinekolojİk kanser riskleri, meme kanseri riskleri, kalp damar hastalıkları riski, kemik erimesi riskleri takip altına alınır.

Menopoz Takibi Nasıl Yapılır?

Menopoz takibi, menopoz muayenesinin sonuçlarına göre kişiye özel olarak planlanır. Menopoz takibinin amacı, menopoz belirtilerini azaltmak, menopoza bağlı sağlık sorunlarını önlemek veya erken tanımak ve tedavi etmek, kadınların yaşam kalitesini artırmak ve sağlıklı bir yaşlanma sürecine katkıda bulunmaktır. Menopoz takibi kapsamında şunlar yapılabilir:

Menopoz belirtileri olan kadınlara hormon replasman tedavisi (HRT) veya alternatif tedavi seçenekleri sunulur. HRT, östrojen ve progesteron gibi eksilen hormonların yerine konmasıdır. HRT, sıcak basması, terleme, uykusuzluk, vajinal kuruluk gibi belirtileri azaltabilir. Ayrıca kemik erimesi ve kalp hastalığı riskini de düşürebilir. Ancak HRT’nin bazı yan etkileri ve kontrendikasyonları vardır. Bu nedenle HRT’ye başlamadan önce doktorunuzla avantajları ve dezavantajları hakkında konuşmanız önerilir. HRT’ye uygun olmayan veya tercih etmeyen kadınlara bitkisel ürünler, vitaminler, soya ürünleri gibi alternatif tedaviler önerilebilir. (4)

Menopoz Dönemini Kolaylaştıracak Öneriler:

Menopoz döneminde beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi tavsiye edilir. Menopozda kilo alımı, kolesterol yüksekliği, şeker hastalığı gibi sorunlar görülebilir. Bu nedenle, sağlıklı bir şekilde beslenmeye daha fazla önem vermek gerekebilir. (5)

Beslenme:

Diyetinizde şeker, tuz, yağ, kafein, alkol gibi maddeleri azaltmalı, lifli gıdalar, meyve, sebze, süt ve süt ürünleri, balık, soya ürünleri gibi besinleri artırmalısınız. Gün boyunca düzenli olarak protein tüketmek, yaşla birlikte ortaya çıkan kas kütlesi kaybını önlemeye yardımcı olabilir.

Yüksek proteinli beslenme tarzı kas kaybını önlemenin yanı sıra tokluğu arttırdığı ve yakılan kalori miktarını arttırdığı için kilo kaybına da yardımcı olabilir.

Ayrıca kalsiyum ve D vitamini takviyesi almak kemik sağlığınız için faydalı olabilir.

Fitoöstrojen içeriği yüksek olan yiyecekleri daha fazla tüketin. (6)

Fitoöstrojenler, vücutta östrojenin etkilerini taklit edebilen doğal olarak bulunan bitki bileşikleridir.

Bu nedenle, hormonları dengelemeye yardımcı olabilirler. Asya ülkelerinde fitoöstrojen içeriği yüksek besinlerin fazla tüketimi, bu bölgelerdeki menopoz dönemi geçiren insanların nadiren sıcak basması yaşamasının nedeni olarak düşünülmektedir.

Fitoöstrojen açısından zengin besinler arasında şunlar bulunur:

• soya fasulyesi ve soya ürünleri
• tofu
• keten tohumu
• keten tohumu yağı
• susam tohumu
• fasulye

Menopoza Uygun Besin ve Vitamin Takviyeleri:

Menopoz dönemi için özel formüle edilen Menopace besin ve vitamin takviyesi, menopoz döneminde kemik sağlığını desteklemeye ve menopoz semptomlarına yardımcı olmaya yöneliktir. Menopace, 22 farklı besin desteği içeren bir formülasyonla hazırlanmıştır, içeriğinde Soya İzoflavonları, Krom, D Vitamini ve Selenyum gibi maddeler bulunur. Menopozla birlikte düşen östrojen seviyeleri, vücuttaki kollajen sentezini olumsuz etkiler. Menopace, C vitamini içermekte olup cildin, kıkırdağın, dişlerin, kemiklerin ve kan damarlarının normal fonksiyonları için gerekli kollajen oluşumuna katkıda bulunur. Ayrıca, magnezyum, çinko ve D vitamini, normal kemiklerin korunmasına yardımcı olurken; D vitamini aynı zamanda kalsiyumun emilimine katkıda bulunur.(7)

Egzersiz ve Hayat Tarzı:

• Menopoz döneminde egzersiz yapmak hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınız için yararlıdır. Egzersiz yapmak; kilo kontrolü, kas gücü, kemik yoğunluğu, kalp sağlığı, kan şekeri ve kolesterol seviyeleri, ruh hali, uyku kalitesi gibi pek çok açıdan olumlu etkiler sağlar.
• Menopoz döneminde sigara ve alkol kullanımından kaçınmak gerekir. Sigara ve alkol, menopoz belirtilerini artırabilir.
• Menopoz sırasında susuzluk hissi sıklıkla yaşanan bir sorundur. Bu durum yine östrojen seviyelerindeki azalmadan kaynaklanmaktadır. Günde 8 ila 12 bardak su içmek bu semptomların giderilmesine yardımcı olabilir.
• Menopoz döneminde cinsel sağlığınızı ihmal etmemelisiniz. Menopozda vajinal kuruluk, kaşıntı, yanma, ağrılı cinsel ilişki gibi sorunlar yaşanabilir. Bu nedenle vajinal kuruluğu önlemek için kayganlaştırıcı jeller veya vajinal nemlendiriciler kullanabilirsiniz.

Kaynakça

• https://www.healthline.com/health/menopause/tests-diagnosis#symptoms
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK552590/
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/diagnosis-treatment/drc-20353401
• https://www.healthline.com/nutrition/11-natural-menopause-tips#eat-phytoestrogens
• 26.01.2017 tarih ve 29960 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği