Mevsim Sebzeleri Nelerdir?
İster yaz ister kış olsun; günümüzde tüm mevsim sebzelerini vaktinden önce veya sonra bulmak mümkün. Oysa her mevsimde vücudunuzun ihtiyaçları değişir ve her sebzenin zamanında tüketilmesi gerekir.
Mevsim sebzeleriyle beslenmek bağışıklık sistemi için önemlidir. Hastalıklarla savaşırken fayda sağlar. Mevsiminde tüketilmeyen sebzelerinin içinde bulunan besleyici özellikler vücuda yeterli gelmez. Daha bilinçli bir tüketici olmak için mevsim sebzelerini vaktinde tüketmenin faydalarını öğrenmek ister misiniz?
Mevsim Sebzeleri Nelerdir?
Doğru zamanda tüketilen sebzeler vücut için daha değerli olmakla kalmaz aynı zamanda bağışıklık sistemini de destekler. Çok çeşitli mikro besinlerin, amino asitlerin, yağ asitlerinin ve özellikle bitki biyoaktiflerinin bağışıklık sistemini desteklemede önemli bir rolü olduğu bilinir. (1)
Vücuda alınan her besin öncelikle sindirim sistemini ve bağırsak sağlığını etkiler. Dolayısıyla bağışıklık sisteminiz yediklerinizden etkilenmiş olur. Mevsimsel yardımcılar olarak adlandırılan ve vücudun A vitamini oluşturmasını destekleyen beta-karoten ve C vitaminini özellikle kış aylarındaki mevsim sebzelerinden almanız gerekir.
A vitamini bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur. (2) Beyaz kan hücrelerinin üretimini destekleyen bu vitamin, sağlığınız için hayli önemlidir. Roka, ıspanak, brokoli, bezelye, karalahana, pazı ve maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzelerde bulunan A vitaminini olduğu gibi alabilmek için mevsiminde tüketmek önemlidir. Zira hem lezzet hem de besleyicilik özellikleri değişen sebzelerin mevsimin dışında tüketilmesi hem sağlık açısından hem de ev bütçesi açısından fayda sağlamayabilir.
Kışın bol bol temin edip yiyebileceğiniz portakal ve mandalinayı yazın tüketme eğilimi gösterirseniz hem aynı lezzeti alamaz hem de hibrid tohumdan elde edilen sebze ve meyvelerin üzerinde olabilen böcek ilacı ve kimyasal gübre kalıntılarına rastlayabilirsiniz. Bu gibi etkenler insan sağlığı için risk oluşturur. Sağlıklı bir bağışıklık sistemi için her sebzeyi yetiştiği dönemde taze olarak tüketmeye özen göstermeniz gerekir.
Aylara Göre Mevsim Sebzeleri Nelerdir?
Sebzelerin besin değeri açısından vücudun ihtiyaçlarını karşılaması için mevsiminde tüketilmesi önemlidir. Bu durum ekonomik olarak da sizi desteklerken aynı zamanda mevsimsel değişikliklerde vücudun ihtiyaçlarına da daha kolay yanıt vermenizi kolaylaştırır.
Yaz mevsiminde beta karoten açısından zengin bir beslenme listesi ile cildinizi zararlı güneş ışınlarına karşı koruyabilirsiniz. UV ışınlarına karşı bazal dermal savunmayı artıran mevsim sebzeleri, cilt sağlığının ve görünümünün korunmasına katkıda bulunur. (3) Güçlü bir bağışıklık için hangi sebzelerin hangi zamanlarda yenmesi gerektiğini bilmeniz gerekir.
Sonbahar Mevsimi
Sonbahar aylarında şu sebzelerin tüketilmesi önerilebilir:
- Eylül: Bamya, domates, mantar, patlıcan, pazı, kırmızı biber, taze fasulye, dolmalık biber, havuç ve sivri biber.
- Ekim: Lahana, kırmızı turp, karnabahar, havuç, mantar, patlıcan ve pırasa.
- Kasım: Kereviz, lahana, turp, karnabahar, şalgam, ıspanak, havuç ve pırasa
Kış Mevsimi
Kış aylarında tüketilmesi önerilen sebzelerin bir kısmı şunlardır:
- Aralık: Lahana, kereviz, pazı, turp, ıspanak, havuç, pancar, şalgam, karnabahar.
- Ocak: Lahana, pazı, turp, karnabahar, ıspanak, havuç, brokoli.
- Şubat: Lahana, pazı, havuç, ıspanak, şalgam, pırasa, kereviz.
İlkbahar Mevsimi
İlkbaharda şu sebzelerin tüketilmesi önerilebilir:
- Mart: Enginar, havuç, pırasa, kıvırcık, kuşkonmaz, ıspanak, pancar, karnabahar.
- Nisan: Enginar, havuç, madımak, bezelye, kıvırcık, şalgam, pancar, taze kekik, taze soğan.
- Mayıs: Bezelye, kuşkonmaz, asma yaprağı, ebegümeci, bakla, enginar, kıvırcık.
Yaz Mevsimi
Yaz aylarında tüketilmesi gereken bazı sebzeler şöyle sıralanabilir:
- Haziran: Enginar, patates, börülce, taze fasulye, bamya, bakla, bezelye, domates, salatalık, biber, semizotu, taze soğan.
- Temmuz: Domates, patates, biber, salatalık, semizotu, bamya, bezelye, patlıcan, biber, mısır, barbunya, kabak, taze fasulye.
- Ağustos: Barbunya, taze fasulye, biber, patlıcan, domates, salatalık, nane, reyhan.
Mevsim Sebzelerini Zamanında Tüketmenin Faydaları
Mevsime göre dengeli ve düzenli beslenerek yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Özellikle spor, meditasyon veya beslenme bilinciyle yaşayanların çok daha mutlu ve başarılı olduğu görülür.
Vitamin ve Mineral Yönünden Zengin Beslenme
Mevsiminde tüketilen sebzelerin vitamin ve mineral yönünden daha zengin olması onlardan daha fazla faydalanmanıza imkan tanır. Hızlandırılmış veya GDO’lu olarak üretilen sebzeleri tüketirken ürünlerin yapısını da düşünmeniz gerekir. Mevsiminde yetişmeyen sebzelere eklenen ekstra tarım ilaçları nedeniyle hormonal ve kimyasal olarak ürün yapısında değişiklikler gözlenebilir. Böyle durumlarda size fayda sağlayacağını düşünerek tükettiğiniz sebze, zarar da getirebilir.
Hastalıklardan Korunma
Sağlığın temelini oluşturan sebze tüketimini doğru bir şekilde gerçekleştirmek, pek çok hastalığın önlenmesine katkıda bulunur. (4) Özellikle hastalıklardan korunma konusunda vücudu daha dirençli hale getiren probiyotiklerin mevsim sebzelerinden sağlanması aşamasında sebze kalitesi son derece önemlidir.
Probiyotik mikroorganizmalar sindirim sistemini düzenlemeye ve bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur. (5) Bağırsak bakterilerinin yapısını etkileyen ve sistemi düzenleyen probiyotik içeriklerini takviye olarak da almanız mümkün.
Özellikle kış mevsiminde en çok ihtiyaç duyduğunuz vitamin şüphesiz C ve D vitaminleridir. Hem salgın hastalıklardan uzak kalmak hem de yorgunluk hissinden uzak kalmak için C vitamini yönünden zengin sebzeleri tüketmeniz gerekir. C vitamini yorgunluk ve bitkinliğin azalmasına katkıda bulunur. (6)
Pek çok vitamin ve mineral grubu insan sağlığı için farklı etkilerde faydalara sahiptir. Dolayısıyla zamanında alınmayan gruplar için takviye formlar kullanılabilir. Bilinçli beslenme ve sağlıklı beslenme düzeni için faydalı olan mevsim sebzelerini vaktinde ve yeteri kadar tüketmenin değeri büyüktür. Fakat bu sebzelerin vitamin ve mineral yapısının bozulmamış olması da önemlidir.
Mevsim sebzeleri dondurularak, konserve edilerek de kullanılır fakat besinlerin kalitesini koruyup korumadığı konusunda emin olamazsınız. Ayrıca haşlama, depolama, saklama, dondurma, kutulama aşamalarında ne derece hijyenik koşullar sağlandığından emin olmanız da güç olabilir.(7) Herhangi bir nedenle ulaşamadığınız sebzelerin vitaminlerini Vitabiotics’in takviyelerinden yararlanarak yaşamanızı kontrolünü elinize alabilirsiniz.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8702655/
- Sağlık Beyanı Ekleri
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23053552/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5622683/
- Sağlık Beyanı Ekleri
- Sağlık Beyanı Ekleri
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7448082/
