Sırt Ağrısına Ne İyi Gelir?
Sırt ağrısı her yaşta ve fiziksel düzeyde görülebilen yaygın tıbbi sorunlardan biridir. Süreksiz, hafif belirtilerden ani ve keskin bir ağrı eşiğine kadar değişen seviyelerde meydana gelebilir. Bazı durumlarda da kaza, düşme, ağırlık kaldırma, yaşa bağlı oluşan dejeneratif değişiklikler gibi nedenlerden dolayı aniden ortaya çıkabilir. Peki, sırt ağrısına ne iyi gelir? Tedaviye, nedene ve semptomlara bağlı olarak değişse de sağlığınızı iyileştirmek, kronik veya uzun süreli sırt ağrısının oluşma ihtimalini azaltmak için atılabilecek birtakım adımlar vardır.
Sırt Anatomisi
Sırt bölgesinde vücudu desteklemek için birlikte çalışan birçok farklı yapı vardır. Bu yapılardan herhangi biriyle ilgili sorunlar sırt ağrısının oluşumuna neden olabilir. Omurga dört temel bölümden oluşur: (1)
- Boynu oluşturan yedi yapıyı içeren servikal omurga
- Sırtın üst kısmını oluşturan torasik omurga
- Alt sırt bölgesini oluşturan lomber omurga
- Birbirine kaynaşmış dokuz adet omurdan oluşan sakrum ve kuyruk kemiği
Omurga, sırtın esnek bir şekilde hareket etmesine yardımcı olmak, vücut ağırlığını desteklemek, omuriliği ve sinirleri korumak için tasarlanmış birçok parçadan oluşur. Bu parçaları şu şekilde sıralamak mümkündür: (2)
Sırt kasları: Omurga çevresindeki yumuşak dokular sırt sağlığında kilit rol oynar. Bu büyük ve karmaşık kas grubu gövdeyi desteklemek ve vücudu dik tutmak için birlikte çalışır. Omurga fonksiyonuna yardımcı olan sırt kasları ekstansör kaslar, fleksör kaslar ve eğik kaslardan oluşur.
Omurga kıvrımları: Normal omurga yandan bakıldığında S şeklinde bir eğriye sahiptir. Bu şekil ağırlığın eşit dağılımına ve hareket esnekliğine izin verir. Omurga servial, torasik ve lomber omurga olmak üzere üç temel kıvrım şekline sahiptir.
Omurilik ve sinir kökleri: Omurilik foramen magnum adı verilen kafatası tabanındaki bir delikten çıkar. Omuriliğin alt ucundan çıkan sinir kökleri alt gövde, bacaklar, bağırsaklar, mesane ve cinsel organlara sinir iletmek için kauda ekina adı verilen bir yapıyı meydana getirir.
Omur gövdesi: Omurganın ana gövdesi olan omur gövdesi ayakta dururken vücut yükünün yaklaşık %80’ni taşır ve diskler için bir bağlantı sağlar. Her bir omur gövdenin arkasından dışarı çıkan ve sinirler için koruma sağlayan silindir şeklinde iki sert kemik çıkıntısına (pedikül) sahiptir.
Sırt Ağrısı Türleri
Beynin bir omurilik yapısındaki yaralanma ile bir diğer disk yaralanmasını ayırt etmesi genellikle zordur. Örneğin yırtık veya fıtıklaşmış bir disk, yakınlıkları nedeniyle artritik faset eklemine benzer hissedilebilir. Bazı durumlarda aynı sinir kökü disk veya kemik çıkıntısı gibi farklı yapılar tarafından sıkıştırılabilir veya tahriş olabilir. Ağrınızı nasıl tanımladığınız, dağılım alanı ve ilgili herhangi bir semptom, sırt ağrısı teşhisini belirlemek için önemlidir. Sırt ağrısının üç yaygın sınıflandırması şu şekildedir: (3)
Eksenel ağrı: Mekanik ağrı olarak da adlandırılan aksiyal ağrı bir nokta veya bölgeyle sınırlıdır. Keskin ve sabit bir alanda gidip gelen bir ağrı veya zonklama şeklinde tanımlanabilir. Faset eklemler ve disklerdeki halka yırtıklar gibi bir kas gerginliği de eksenel sırt ağrısının yaygın bir nedenidir.
Yansıyan ağrı: Genellikle sabit ve ağrılı olarak karakterize edilen yansıyan ağrı, hareket etme ve yoğunluğu değişkenlik gösterme eğilimindedir. Örneğin alt sırtta oluşan dejeneratif disk hastalığı kalçalara ve arka uyluklara yansıyan ağrıya neden olabilir
Radiküler ağrı: Elektrik çarpması benzeri veya yakıcı olarak tanımlanan radiküler ağrı, omurilik kanalından çıkan sinirleri takip eder. Bu tür ağrıya spinal sinir kökünde meydana gelen bası veya iltihaplanma neden olur. Radiküler ağrı için aynı zamanda siyatik ve radikülopati isimlendirmesi de yapılabilir. Bel fıtığı, spinal steno veya spondilolistezis gibi durumlardan kaynaklanabilir.
Sırt Ağrısının Nedenleri
Sırtta yer alan birçok yapı ağrıya neden olabilir. Sırtınız gün boyunca bükülme, sarsılma veya kambur oturma gibi kötü pozisyonlardan dolayı çeşitli kuvvetlere maruz kalır. Omurganın birbirine bağlı ve üst üste binen yapılarından herhangi biri yaralanmaya ve sırt ağrısına neden olabilir. Sırt ağrısının yaygın anatomik nedenleri arasında şunlar bulunur: (4)
Omurga artriti: Omurga eklemlerinin yavaş dejenerasyonu olarak bilinen omurga artriti, bel ağrısının en sık nedeni olarak gösterilir. Yaş aldıkça omurga eklemleri arasında yer alan kıkırdak dokular parçalanarak çevre dokularda iltihaplanma yaratabilir. Kıkırdağın iltihaplanması ve incelmesi eklemlerdeki sürtünmeyi artırarak bel ağrısına neden olur.
Sırt yaralanmaları: Düşme, araba kazası, merdivende ağır yük taşımagibi durumlar bel bölgesinde yaralanmalara neden olabilir. Bazı yaralanmalar ani ve travmatik olabilir bazıları ise zamanla meydana gelir. Herhangi bir eylemi yanlış pozisyonda gerçekleştirdiğinizde sırt yaralanmasının meydana gelmesi olasıdır.
Fıtıklaşmış diskler: Fıtık haline gelmiş veya şişkin bir disk, astarından ayrılmış bir yapıdır. Bu ayrılma en sık alt sırt bölgesinde meydana gelir. Yaralı disk her zaman zarar görmeyebilir. Ancak ağrısız olsa da yakınındaki sinirlere baskı yaparak veya çevre dokuları tahriş ederek bel ve diğer bölgelerde ağrılara neden olabilir.
Yaşam tarzı: Sigara kullanımı iltihabı artırdığından vücudun kendini iyileştirmesini engeller. Obezite de kronik bel ağrısı türleri ile ilişkilidir. Vücut kitle indeksi (BMI) yüksek olan kişilerde omurga üzerindeki baskı artar ve bu bölgede daha fazla yıpranmaya neden olur. Bunun yanı sıra fiziksel aktiviteler de bel sağlığını etkileyebilir. Hareketsiz bir yaşam bel ağrısı gelişme riskini artırabilirken aşırı veya yorucu fiziksel aktiviteler de aynı etkiye sebep olabilir.
Sırt Ağrısı için Alternatif Tedaviler
Kronik sırt ağrısı birçok kişi tarafından çözümü olmadığı düşünülen önemli bir rahatsızlık kaynağı olabilir. Aşağıda yer verilen ve herkesin uygulayabileceği bazı alternatif tedavi yöntemleri, cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulmayan durumlarda kişinin rahatlamasına ve şikayetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. (5)
Fizik Tedavi
Egzersiz, kronik bir sırt ağrısı tedavisinin temelidir. Bir uzman ve fizyoterapist rehberliğinde uygulanan öncelikli tedavilerden biridir. Fizik tedavi egzersizleri kişinin spesifik semptomlarına göre uyarlanır. Sırt ağrısına yönelik fizik tedavi duruşu düzenleme, ağrı toleransını ölçme, germe ve esneme, aerobik gibi egzersizleri içerir.
Farkındalık ve Meditasyon
Sırt ağrısı hem fiziksel hem duygusal olarak kişiyi rahatsız edebilir. Kronik bir ağrının tedavisinde hayal kırıklığı, sinirlilik, depresyon ve diğer psikolojik semptomlar için rehabilitasyon uzmanlarına başvurmak gerekebilir. Bir uzman yardımıyla zihin egzersizleri ile acıya direnci artırmak, yoga, tai chi, gevşeme teknikleri uygulanabilir.
Beslenme
Bazı beslenme türlerinin özellikle trans yağ, rafine şeker, işlenmiş gıda içerdiğinden vücutta enflamasyona yol açma ihtimali yüksektir. Beslenme programınızın sırt ağrısını olumsuz etkileyecek herhangi bir nedene yol açıp açmadığını öğrenmek için bir uzmana danışmak önemlidir. Sağlıklı bir kiloya sahip olmak omurgadaki baskıyı düşürerek sırt ağrısının azalmasına yardımcı olabilir. Kemiklerinizi güçlendirmek için kalsiyum takviyesi tüketebilirsiniz.
Yaşam Tarzı
Kronik bir ağrınız olduğunda, bu durumun yarattığı sınırları kabul etmek ve uyum sağlamaya çaba göstermek önemlidir. Örneğin çimleri biçerken kısa molalar verebilir, alışveriş poşetlerini taşırken manzarayı izleyebileceğiniz bir bankta bir süre oturabilirsiniz. Bu noktada ağrıyı kötüleştiren aktivitenin tespiti ve uygulanmaması ağrı kontrolüne yardımcı olabilir. Ağrıyı kötüleştiren aktivitelerden kaçınmak sırtınızı daha iyi hissetmenizi sağlamanın yanı sıra altta yatan herhangi bir rahatsızlığın ilerlemesini önleyebilir.
Birçok test ve uzman kontrolünden sonra dahi sırt ağrınızın anatomik nedeni belirsiz kalabilir. Bu durumda ağrıyı hafifletmeye ve anatomik yapıyı güçlendirmeye yönelik cerrahi olmayan bakım seçenekleri öne çıkar. “Sırt ağrısına ne iyi gelir?” sorusunu yanıtlarken öne çıkan uykusuzluk, psikolojik etkenler tedavi sürecinde göz önünde bulundurulması gereken tetikleyicilerdir. Ağrıyı anlamak ve uzman kontrolünde alacağınız önlemler sürecin önemli bir unsurudur. Osteocare yaşamınızın her döneminde kemik sağlığınızın ihtiyacı olan desteği sunan birden fazla etken maddeye sahiptir. Vücudunuzun değişen ihtiyaçlarını Osteocare ile sağlıklı ve dengeli şekilde karşılamayı deneyebilirsiniz.
Kaynaklar:
- https://www.sonsa.org/spine-surgery/spine-anatomy/the-regions-of-the-spine
- https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/a/anatomy-of-the-spine.html
- https://www.spine-health.com/blog/understanding-different-types-back-pain
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/back-pain/lower-back-pain-what-could-it-be